Društvo
Aktivna zona podnijela Inicijativu za dodjeljivanje naziva ulica na Cetinju po zaslužnim ženama
Aktivna zona je skupštinskom Savjetu za davanje prijedloga naziva naselja, ulica i trgova i podizanje spomen obilježja Prijestonice Cetinje podnijela Inicijativu za dodjeljivanje naziva ulica na Cetinju po zaslužnim ženama. U okviru ove Inicijative uspjeli smo da sastavimo spisak od 12 znamenitih žena koje su obilježile istoriju Crne Gore, sa kratkim informacijama o njihovom životu
Aktivna zona je skupštinskom Savjetu za davanje prijedloga naziva naselja, ulica i trgova i podizanje spomen obilježja Prijestonice Cetinje podnijela Inicijativu za dodjeljivanje naziva ulica na Cetinju po zaslužnim ženama.
U okviru ove Inicijative uspjeli smo da sastavimo spisak od 12 znamenitih žena koje su obilježile istoriju Crne Gore, sa kratkim informacijama o njihovom životu i doprinosu koji su dale u svojim oblastima djelovanja. Pomenuti spisak smo kreirali konsultujući se sa Nacionalnom bibliotekom Crne Gore, ali i samostalnim istraživanjem značaja žena u istoriji Crne Gore. Predloženi spisak se može dopuniti, uzevši u obzir važnost žena u crnogorskoj istoriji, te činjenicu da na Cetinju ne postoji nijedna ulica nazvana po nekoj zaslužnoj ženi – navodi se u saopštenju te NVO.
Kako pojašnjavaju, na spisku su se našle: Princeza Ksenija Petrović (Rođena je na Cetinju, kao osma ćerka i deseto od dvanaestoro djece crnogorskog kralja Nikole i kraljice Milene. Bila je izuzetno obrazovana, darovita, karakterna, odvažna, principijelna i dostojanstvena dama koja je pored mnogih vještina upamćena kao prva princeza majstor fotografije i kao prva žena na Balkanu koja je vozila automobil.); Jelena Savojska (Rođena je na Cetinju 28. decembra 1872. godine kao šesto dijete, a peta ćerka kralja Nikole i kraljice Milene.); Jelena Ćetković (Rođena je 21. avgusta 1916. godine na Cetinju, kao najmlađe dijete u porodici Blagote i Gordane Ćetković. Bila je poznata kao revolucionarka, borac za ženska prava, učesnica Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.); Vukosava Mićunović (Rođena je 15. marta 1921. godine u Velestovu, kod Cetinja. Osnovnu školu završila je u rodnom selu, a potom se bavila poslovima po domaćinstvu i čuvala stoku. Pod uticajem njenog brata Blagote, ali i braće od stričeva koji su bili članovi Komunističke partije Jugoslavije, opredijelila se za komunistički pokret.); Stana Tomašević- Arnesen (Rođena je u Baru i školovana je za učiteljicu. Od avgusta 1940. godine bila je učiteljica u osnovnoj školi u selu Vrulja (Pljevlja), gdje ju je zatekao aprilski rat 1941. Poznata je po tome što je bila jugoslovenski partizanski oficir tokom Drugog svjetskog rata, učesnica Narodnooslobodilačke borbe, politički komesar, a nakon rata društveno-politička radnica Crne Gore i SFRJ i prva žena ambasador Jugoslavije.); Jelena Vicković (Učiteljica prve private ženske škole (Kotor, 1849 – 1908). Njeno ime se vezuje za početak rada Đevojačkog instituta na Cetinju, u kojem je bila zadužena za upis učenica. Osnovala je na Cetinju 1871. prvu privatnu žensku osnovnu školu.); Svetlana Kana Radević (Rođena je 1937. godine na Cetinju. Osnovnu školu završila je na Cetinju, a gimnaziju u Podgorici. Diplomirala je na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu, a apsolvirala je i Istoriju umjetnosti, studirajući oba fakulteta istovremeno. Magistrirala je na Univerzitetu u Pensilvaniji. Stručno se usavršavala u Parizu, Moskvi i Japanu. Bila je prva žena arhitekta u Crnoj Gori i jedan od najuspješnijih arhitekata u bivšoj SFRJ.); Divna Veković (Rođena 1886. godine u selu Lužac kod Berana. Bila je prva prevoditeljica i prva ljekarka u Crnoj Gori. Osnovnu školu je završila u manastiru Đurđevi stupovi, nižu Gimnaziju u Skoplju, a zatim Djevojački institut na Cetinju.); Ksenija Cicvarić (Slavuj sa Ribnice, koji je svojim glasom izazivao divljenje, Ksenija Cicvarić, rođena je 1929. godine u Podgorici, gdje je završila gimnaziju. Zapisano je da joj se san da studira pjevanje nije ostvario zbog materijalne situacije njene porodice. Pjevačku karijeru počela je šesdesetih godina u Radio Titogradu, a nastavila je u Radio Beogradu.); Ksenija Vujović Tošić (Prva crnogorska slikarka. Rođena je 1930. u Trstu. Završila je Akademiju likovnih umjetnosti 1953. godine i postdiplomske studije 1955. godine u Ljubljani. Radila je kao slikar dekorater u „Lovćen filmu“ i kao profesor u Ljubljani i Podgorici.); Ana Marija Marović (prva pjesnikinja crnogorskog porijekla. Rođena je 7. februara 1815. godine u Veneciji u dobrostojećoj porodici Josipa i Marije iz Dobrote. Prve stihove je objavila sa dvadeset godina pod pseudonimom Filotea.); Đina Vrbica (učesnica NOB-a i narodni heroj Jugoslavije. Godine 1932. je maturirala. Kako nije mogla nastaviti školovanje bila je prinuđena da radi u Duvanskoj stanici u Podgorici. U članstvo Komunističke partije Jugoslavije je primljena 1934. Iste godine učestvuje kao delegat na Pokrajinskoj konferenciji SKOJ-a za Crnu Goru. 1935. godine se seli u Sarajevo.)
Da je društvo u Crnoj Gori suočeno sa nedostatkom žena u kulturi sjećanja, ističu iz Aktivne zone, pokazuje i analiza broja ulica nazvanih po ženama u odnosu na broj ulica nazvanih po muškarcima, koju je sproveo Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM).
Analiza naziva ulica po Odluci o imenovanju ulica lokalnih samouprava pokazala je da je samo 40 ulica u Crnoj Gori imenovano po ženama, ili njihovi nazivi imaju veze sa ženama. Taj broj predstavlja 1,7% svih naziva ulica. Istovremeno, po muškarcima je imenovano čak 700 ulica u Crnoj Gori – dodaju iz Aktivne zone.
Kako ističu, Crna Gora i njene institucije, prema domaćim zakonima, ali i na osnovu međunarodnih dokumenata koje je ratifikovala, imaju obavezu da promovišu rodnu ravnopravnost.
Sudeći po tome koliko je malo žena kojima je odato priznanje na ovaj način, može se zaključiti da u Crnoj Gori nema puno prostora za rodnosenzibilno nasljeđe – poručuju iz Aktivne zone.
Društvo
Uskoro sankcije za roditelje koji zanemaruju djecu
Veća odgovornost biće i na prosvjetnim radnicima.
Iako već postoje akti koji regulišu i strogo zabranjuju svaki vid nasilja u školama, izmjenama Zakona o obrazovanju i vaspitanju, konačno će se doći do odgovornosti svih aktera.
Predsjednica Udruženja Roditelji Kristina Mihajlović kazala je da su iz te organizacije insistirali da se zakonom regulišu prava i obaveze roditelja, te sankcionišu oni koji zanemaruju djecu.
Predviđeno je da se u zakonu nađe kad roditelji ne sarađuju sa školom, šta se dešava u onim situacijama kada ne žele, kada postoje određeni problem ili kada roditelji ne vode adekvatno brigu o djetetu koje možda pravi neke probleme unutar škole – rekla je Mihailović za Radio Crne Gore.
Tako će škole morati da obavijeste ministarstvo, nadležni organ i ustanovu socijalne zaštite ukoliko roditelj učestalo zanemaruje obaveze predviđene propisom.
Veća odgovornost, ističe Mihajlović, biće i na prosvjetnim radnicima.
Direktor obrazovne ustanove uz mišljenje nastavničkog odnosno stručnog vijeća može tražiti da se rad nastavnika nađe pod lupom i to ukoliko ne ostvari kvalitet nastave u skladu sa standardima.
Nije suština da se neko otpusti – rekla je Mihajlović.
Podrška i iz Sindikata
Nacrtom zakona precizira se i način zapošljavanja u školama, koji je do sada mnogo puta kritikovan. Podršku u takvom rješenju daju iz sindikata prosvjete, potvrdio je predsjednik Radomir Božović.
Prva stvar koju želim da naglasim je da se poslije 20 i više godina vraćaju kriterijumi za zapošljavanje nastavnika i radnika u obrazovanju. To moramo da pozdravimo – kazao je on.
Božović naglašava da se roditeljima moraju nametnuti veće obaveze prilikom kontrole i vaspitanja djece.
Obično kada roditeljima naglasimo da dijete mora više da uči i redovnije da dolazi, nemamo baš najbolju saradnju. Zato nam se dešavaju ti propusti i učenik ima veliki broj jedinica, veliki broj neopravdanih izostanaka… Kad se škola obrati Centru za socijalno staranje, onda dolazi do problema – ukazao je on.
Božović smatra da roditelji djecu moraju da nametnu veće obaveze prilikom kontrole i vaspitanja svoje djece.
Roditelji djecu često prepuste školi – rekao je Božović.
Javna rasprava o nacrtu Zakona o izmjenama i dopunama opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju trajaće do 20. oktobra.
Primjedbe, prijedloge i sugestije zainteresovani mogu dostaviti Ministarstvu prosvjete, nauke i inovacija u pisanoj formi, poručili su iz tog resora.
Izvor: RTCG
Društvo
Problemi zbog nevremena na Cetinju, nadležne službe na terenu
Nadležne službe pratiće situaciju tokom dana i preduzimati sve potrebne mjere kako bi se šteta što prije sanirala.
Zbog intenzivnih padavina i olujnog vjetra koji su zahvatili područje Cetinja u proteklim satima, došlo je do poteškoća u funkcionisanju grada, saopšteno je iz gradske uprave.
Obilna kiša izazvala je probleme u saobraćaju, a jak vjetar uzrokovao oštećenja na infrastrukturi i oborio više stabala. Pojedine saobraćajnice privremeno su zatvorene za saobraćaj. Sve nadležne službe, uključujući Službu zaštite i spašavanja, Komunalno preduzeće i Komunalnu policiju, nalaze se na terenu i intenzivno rade na sanaciji štete – navodi se u saopštenju.
Nadležne službe kako ističu, pratiće situaciju tokom dana i preduzimati sve potrebne mjere kako bi se šteta što prije sanirala.
Servisi
U petak obilnije padavine
Očekuje se južni vjetar koji će povremeno biti jak, na udare i olujni.
U većem dijelu Crne Gore sjutra se očekuju obilne padavine, a najviša dnevna temperatura iznosiće 24 stepena.
Kako je saopšteno iz Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju, noćas i sjutra prijepodne, a u istočnim i sjeveroistočnim predjelima moguće i poslijepodne, očekuje se često umjerena do jaka kiša ili pljuskovi sa grmljavinom.
Očekuje se južni vjetar koji će povremeno biti jak, na udare i olujni.
U drugom dijelu dana i tokom noći djelimično razvedravanje, uz samo ponegdje malo kiše.
Poslijepodne će i južni vjetar znatno oslabiti.
Jutarnja temperatura vazduha od 13 do 22, najviša dnevna od 15 do 24 stepena.
Društvo
Gradske službe u pripravnosti, uprkos nevremenu obilaze teren
Radnici Komunalnog preduzeća sjutra će u ranim jutarnjim satima sanirati svu štetu nastalu tokom nevremena
Jaka kiša i vjetar tokom dana nijesu uzrokovali veće probleme na Cetinju.
Uprkos lošim vremenskim uslovima radnici Komunalnog preduzeća i Komunalne policije su na terenu i uklanjaju polomljene grane s kolovoza.
Vjetar je oborio zaštitnu ogradu postavljenu duž Njegoševe ulice.
Kako je Cetinjskom listu kazao direktor Komunalnog preduzeća Boško Dragutinović, oborena su dva stabla koja trenutno ne ometaju saobraćaj.
Radnici će večeras i tokom noćnih sati obilaziti grad, a sjutra će u ranim jutarnjim satima sanirati svu štetu nastalu tokom nevremena – kazao je Dragutinović.
Pripadnici Službe zaštite i spašavanja Prijestonice Cetinje tokom dana nijesu imali intervencija, ali su, prema riječima načelnika Miloša Ćećanovića, u pripravnosti i spremni da intervenišu na poziv građana.
Podsjećamo, iz Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju (ZHMS) saopšteno je da će danas i sjutra područje Crne Gore biti pod uticajem ciklonske aktivnosti, koja će usloviti nestabilne vremenske prilike i obilne padavine.
Očekuju se intenzivne padavine, obilne količine kiše, naročito u noći između četvrtka i petka, kao i u petak tokom prvog dijela dana, kada mjestimično može pasti 150-200 l/m2. Od sredine dana u petak u jugozapadnim, a u popodnevnim satima u većem dijelu zemlje padavine će oslabiti ili prestati – saopšteno je iz ZHMS.
Vjetar će, kako je najavljeno, biti južnih smjerova, umjeren do jak, u noći između četvrtka i petka i u petak tokom prvog dijela dana, na udare olujne jačine.
Za dane vikenda će doći do popunjavanja odnosno slabljenja ciklonske cirkulacije, ali će i dalje biti uslova za povremenu kišu ili lokalne pljuskove sa grmljavinom. Kao posljedica obilne kiše lokalno su mogući problemi sa obilnom količinom vode, posebno u urbanim sredinama, na bujičnim tokovima i duž saobraćajnica koje presijecaju planinske kosine – saopšteno je iz ZHMS.
Podsjećamo, iz Direktorata za zaštitu i spašavanje MUP-a apelovali su na građane da prate zvanična saopštenja i preduzmu mjere zaštite kako bi umanjili potencijalne posljedice ovih vremenskih nepogoda.
Sport
Evo zašto je fudbal najvažnija sporedna stvar na svijetu
Prema radnom dokumentu Ekonomske škole u Barseloni, koristeći podatke španskog socijalnog osiguranja, tokom tog Svjetskog prvenstva, organizovanog od 20. novembra do 18. decembra 2022. godine u Kataru, zabilježeno je na dvevnom nivou “višak” od 1.000 muškaraca na odsustvu.
Broj muškaraca koji su u Španiji uzimali roditeljsko odsustvo povećao se tokom Svjetskog prvenstva u fudbalu 2022. godine, prema danas objavljenoj studiji, koja sugeriše da je mogućnost gledanja utakmica bila važna u njihovoj odluci.
Prema radnom dokumentu Ekonomske škole u Barseloni, koristeći podatke španskog socijalnog osiguranja, tokom tog Svjetskog prvenstva, organizovanog od 20. novembra do 18. decembra 2022. godine u Kataru, zabilježeno je na dnevnom nivou “višak” od 1.000 muškaraca na odsustvu.
Tokom tog perioda, međutim, nije bilo porasta zahtjeva za porodiljsko odsustvo majki, precizira studija pod naslovom “Korišćenje vremena očeva tokom porodiljskog odsustva: briga o djeci ili slobodno vrijeme?”
Nije povećano ni korišćenje porodiljskog odsustva među samozaposlenim radnicima, poznatim po fleksibilnijem radnom vremenu.
“Ove rezultate tumačimo kao direktan dokaz da su očevi (barem neki od njih) iskoristili period odsustva za aktivnosti koje nisu vezane za brigu o djeci”, navodi se u dokumentu trojice ekonomista.
U Španiji i očevi i majke imaju pravo na 16 nedjelja plaćenog odsustva od 2021. godine kada im se dete rodi.
To odsustvo se može koristiti odjednom ili isprekidano tokom prvih 12 mjeseci života djeteta.
Fudbal je izuzetno popularan sport u Španiji, a Svjetsko prvenstvo 2022. godine bilo je jedan od najgledanijih događaja na televiziji u toj zemlji.
Izvor: Beta
Sport
Uvodi se treći prelazni rok
On bi bio na snazi u periodu od 1. do 10. juna, sa idejom da se pruži prilika učesnicima Svjetskog prvenstva za klubove da se pojačaju pred učešće.
Svjetska kuća fudbala (FIFA) sprema se da uvede još jednu veliku evolucionarnu promjenu.
Decenijama unazad naučili smo na dva prelazna roka, ljetnji i zimski, a od 2025. godine će se i to promijeniti.
FIFA je, naime, odlučila da uvede treći transfer period, i to u trajanju od samo 10 dana.
On bi bio na snazi u periodu od 1. do 10. juna, sa idejom da se pruži prilika učesnicima Svjetskog prvenstva za klubove da se pojačaju pred učešće.
To takmičenje održaće se na 11 stadiona u Sjedinjenim Američkim Državama od 15. juna do 13. jula.
Klubovi i igrači su se uveliko već žalili na činjenicu da igraju previše utakmica i da su uslovi postali neljudski. Održavanjem SP za klubove, igrači neće imati vremena za ljetnji odmor.
Rodri i određeni veliki igrači su čak najavili štrajk, pa je ova odluka FIFA, vjerovatno, sa ciljem da to spriječi.
Izvor: B92