Grupa nevladinih organizacija oštro je osudila javni parastos i učešće predstavnika vlasti opštine Nikšić na parastosu koji je Srpska pravoslavna crkva (SPC) organizovala Dragoljubu Draži Mihailoviću.
Saopštenje, u kojem se osuđuje parastos kolaboracionisti Mihailoviću, potpisali su Akcija za ljudska prava, Centar za građansko obrazovanje, Centar za razvoj nevladinih organizacija, Juventas, Kvir Montenegro, NVO Prima, Centar za monitoring i istraživanja, Centar za žensko i mirovno obrazovanje.
Među potpisnicima saopštenja su i Centar za ženska prava, Asocijacija Spektra, Centar za demokratsku tranziciju, Evropska asocijacija za pravo i finansije i Media centar.
Oni su osudili i niz opasnih ekstremističkih i anticivilizacijskih poruka koje su saopštene tom prilikom.
“Svaki vid javnog veličanja četničkog vođe, koji je, između ostalog, preko svojih komandanata rukovodio operacijom etničkog čišćenja Muslimana na prostoru Bijelog Polja, Pljevalja i okolnog područja, podstiče nacionalnu i vjersku mržnju prema Bošnjacima i Muslimanima u Crnoj Gori i izvan nje”, kaže se u saopštenju.
Kako se dodaje, svako promovisanje četničke ideologije vrijeđa sve građane i građanke Crne Gore koji žele život u građanskom društvu u kojem se poštuju ljudska prava svih.
Grupa NVO je podsjetila da je parastos održan predvodniku vojne formacije koja je zbog svojih zločina i otvorene kolaboracije sa fašističkim i nacističkim okupacionim snagama delegitimisana od svih saveznika, “pa čak i od kralja Petra Krađorđevića i jugoslovenske vlade u egzilu”.
Navodi se da je u saopštenju preko Radio Londona, 12. septembra 1944. godine, posljednji jugoslovenski kralj pozvao sve četničke jedinice na prekid saradnje sa okupatorom.
Do tog trenutka, kako se dodaje, četničke jedinice su počinile jednu od najvećih zločinačkih kampanja tokom cijelog Drugog svjetskog rata na prostoru Jugoslavije.
“Prema instrukcijama datim 20. decembra 1941. godine od Mihailovića, tokom 1942. godine i tokom zime 1943. godine, četničke jedinice iz Crne Gore su na prostoru sjeverne Crne Gore i istočne Bosne, ubile nekoliko hiljada Muslimana”, kaže se u saopštenju.
Dodaje se da u januaru 1943. godine, Mihailovićev komandant Pavle Đurišić izvještava da je na desnoj obali Lima ubijeno 400 odraslih i hiljadu djece i žena, a popaljeno 33 muslimanskih sela.
“Samo u kampanji koja je trajala od 5. do 13. feburara 1943. godine, Pavle Đurišić je obavijestio Mihailovića: za vrijeme operacije se pristupilo potpunom uništenju muslimanskog življa bez obzira na pol godine i starost, žrtve – kod muslimana oko 1,2 hiljade boraca i do osam hiljada ostalih žrtava: žena, staraca i dece”, kaže se u saopštenju.
Grupa NVO-a je napomenula da je prema poslijeratnom popisu žrtava, samo u pljevaljskom srezu potvrđeno ubistvo 1.501 Muslimana od četnika.
Četničke jedinice su, kako se dodaje, sarađivale sa okupatorom prilikom svih velikih ofanziva na pripadnike NOB-a, kao i tokom sprovođenja represije nad civilnim stanovništvom.
“U talasu današnjeg revizionizma, zabrinjava i činjenica da se u posljednjih nekoliko godina tokom obilježavanja zločina u Dolima i Velici, izbjegava pominjanje učešća četničkih jedinica u njima”, kaže se u saopštenju.
Grupa NVO-a je navela da su četničke jedinice tokom Drugog svjetskog rada sarađivale i sa najozloglašenijim režimom na prostoru bivše Jugoslavije, ustaškim režimom Nezavisne države Hrvatske (NDH).
“Tragično, učestvovali su u napadu na Kozaru, a kasnije su pomagali i transport srpskog stanovništva sa Kozare u Jasenovac. Na kraju, najveći broj poraženih četničkih jedinica se povlačio upravo prema NDH i Zagrebu”, dodaje se u saopštenju.
Rehabilitacija Mihailovića u Srbiji zbog nepravednog suđenja, kako je kazala grupa NVO-a, ni na koji način ne može da opravda masovne zločine koje su njegove jedinice izvršile posebno prema civilnom stanovništvu.
Oni su pozvali sve društvene aktere, koji drže do ljudskih i građanskih antifašističkih vrijednosti, da se jasno suprotstave ne samo reviziji istorije, već i promociji javnog narativa koji ima za cilj da izbriše suštinsku razliku između pobjednika u Drugom svjetskom ratu i saradnika Hitlerove fašističke koalicije, a sve u cilju oživljavanja velikonacionalne fašističke ideologije.
“Posebno je važno da potomci pripadnika četničkog pokreta prihvate istorijske činjenice, da nijesu svi četnici bili zločinci, ali da njihovi komandanti jesu, i da je njihova ideologija bila i ostala pogubna”, kaže se u saopštenju.
Dodaje se da isto važi i za milione Njemaca, Italijana, Japanaca, Hrvata ili drugih koji su potomci vojnika nekadašnje fašističke koalicije.
“Neophodno je spriječiti ponavljanje istorijskih grešaka”, poručuje se u saopštenju.
Grupa NVO-a je podsjetila da Ustav Crne Gore zabranjuje svako izazivanje i podsticanje mržnje i netrpeljivosti.
“Krivični zakonik zabranjuje izazivanje nacionalne, rasne i vjerske mržnje kao krivično djelo, a Zakon o javnom redu i miru propisuje i odgovarajuće prekršaje, pa očekujemo od predstavnika svih nadležnih državnih organa da postupaju i reaguju u skladu s Ustavom i zakonom”, navodi se u saopštenju.
IZVOR: Agencija MINA
