Foto: iStock.com/jarun011
Među testiranim dobrovoljnim davaocima krvi u prošloj godini, otkrivena je jedna HIV pozitivna osoba, pokazuju podaci Ministarstva zdravlja (MZ).
U Zavodu za transfuziju krvi lani su na HIV testirana 18.992 dobrovoljna davaoca krvi, od čega je 5.157 novih davalaca.
Po drugim različitim osnovama (dobrovoljno, anonimno, po uputu i dr.), u službama koje dostavljaju podatke o testiranju, na HIV su testirane 8.092 osobe, pa stopa testiranja iznosi 13,2 na 1.000 stanovnika (isključujući dobrovoljne davaoce krvi). Od ovog broja testiranih na HIV, u Centru za medicinsku mikrobiologiju Instituta za javno zdravlje Crne Gore, testirano je 6.479 osoba – podaci su resora zdravlja.
U prošloj godini registrovana su 33 nova HIV slučaja, od kojih je 12, u trenutku uspostavljanja dijagnoze, bilo u AIDS statusu. Četiri novodijagnostifikovana slučaja HIV/AIDS-a u ovoj godini su ženskog pola.
Pored novodijagnostifikovanih slučajeva, u Crnoj Gori je registrovana još 21 HIV inficirana osoba (sa regulisanim pravnim statusom boravka), kod kojih je tokom prethodnih godina dijagnostikovana HIV infekcija u zemlji porijekla a koje su u Crnoj Gori tokom 2023. godine nastavile sa liječenjem.
Skoro svaki drugi HIV pozitivni imao sidu u trenutku otkrivanja infekcije
Crna Gora je HIV/AIDS program uvela 1985. godine, kao dio programa bivše Republike Jugoslavije, četiri godine prije nego je registrovan prvi slučaj HIV infekcije u Crnoj Gori. Od početka epidemije 1989. godine, do kraja 2023. godine, registrovano je ukupno 425 osoba inficiranih HIV-om. Od ukupnog broja registrovanih, 30 osoba je sa prethodno dijagnostikovanom HIV infekcijom u zemlji porijekla koje u Crnoj Gori, uz regulisan status boravka, nastavile sa liječenjem.
Uzimajući u obzir samo novodijagnostifikovane osobe, tj. ne uključujući osobe sa prethodno dijagnostikovanom infekcijom u zemlji porijkela, od ukupnog broja osoba inficiranih HIV-om, 46 odsto je u momentu otkrivanja infekcije bilo u stadijumu AIDS-a. U istom periodu 69 osoba je umrlo od AIDS-a – navodi se u programu.
Od side su lani preminule dvije osobe.
Prema podacima iz prispjelih prijava, kod 70 odsto novodijagnostifikovanih, put prenosa infekcije je seksualni kontakt (u 42 odsto slučajeva se radi o muškarcima koji imaju seksualne odnose s muškarcima), u 24 odsto slučajeva je do infekcije došlo usljed injektiranja droga, dok je kod ostalih šest odsto put prenosa infekcije nepoznat – navodi se u Programu za borbu protiv HIV/AIDS za period od 2024. do 2026. godine.
Najveći broj novih HIV/AIDS slučajeva registrovan je na teritoriji opštine Podgorica (18), zatim u Bijelom Polju (četiri) i Baru (tri slučaja).
Prema podacima Klinike za infektivne bolesti Kliničkog centra Crne Gore (KCCG), u 2023. godini antiretrovirusnu terapiju (ART) započelo je 29 HIV inficiranih osoba i još 21 osoba sa prethodno dijagnostikovanom infekcijom i započetom antiretrovirusnom terapijom u zemlji porijekla.
Na kraju 2023. godine u Crnoj Gori je na antiretrovirusnoj terapiji (ART) bilo 275 osoba (svi iznad 15 godina starosti). Broj virusnih kopija manji od 200 u mililitru krvi (suprimiran viral load) dostignut je kod 96 odsto osoba koje su na terapiji. Terapijski protokol koji se koristi u Crnoj Gori u skladu je sa preporukama koje izdaje European AIDS Clinical Society (EACS) i u našoj zemlji su dostupne pojedine fiksne kombinacije antiretrovirusnih ljekova. Takođe, u skladu sa preporukama, krajem 2015. godine, započelo se sa tzv. treat all praksom koja podrazumijeva da broj CD4 limfocita više ne predstavlja kriterijum za uvođenje terapije, već se liječenje preporučuje svim HIV inficiranim osobama – objašnjavaju iz MZ-a.
U Crnoj Gori ne postoji obavezno testiranje trudnica jer ponuda testiranja, kako se navodi, zavisi od ginekologa do ginekologa. Podaci o testiranim trudnicama nijesu dostupni, kao ni validni i cjeloviti podaci o testiranju pomoraca, seksualnih radnika i radnica, muškaraca koji su imali seksualne odnose sa muškarcima.
Izvor: DAN
Od danas počinje primjena novog propisa o obračunu punog poreza na sve kupovine preko interneta. Tako će sada građani morati da plaćaju PDV na svaku pošiljku, koji će za većinu pošiljki iznositi 21%.
Shodno zakonu od danas prestaje da važi odredba po kojoj pošiljka vrijednosti do 75 eura nije podlijegala oporezivanju.
Službenici Uprave carina će procjenjivati vrijednost svih poštanskih pošiljki i obračunavati iznos poreza na dodatu vrijednost (PDV) i carine, a te dažbine će od naručioca naplaćivati poštari prilikom dostave na kućnu adresu.
Sada će PDV iznositi zavisno od naručene robe sedam, 15 ili 21 odsto njene vrijednosti. Na primjer, na novine i udžbenike je PDV sedam odsto, na knjige i publikacije 15 odsto, a na većinu ostalih proizvoda 21 odsto.
Ovaj dodatni namet dio je Fiskalne strategije kao jedna od kompenzatornih mjera zbog smanjenja doprinosa za PIO na račun uvećanja minimalne zarade.
Izvor: RTCG
Cijena paklice cigareta narednih dana biće povećane deset centi zbog nastavka usklađivanja akciznog kalendara sa EU, odnosno povećanja specifične akcize sa 52 na 53,5 eura na hiljadu cigareta.
Akciza ulazi u obračun poreza na dodatu vrijednost, a uvoznici i distributeri u skladu sa tim rastom usklađuju svoje marže, pišu Vijesti, prenosi MINA.
Uvećana akciza stupa na snagu od danas, ali će distributeri maloprodajne cijene povećati nakon praznika.
Druga proporcionalna akciza ostaje ista, odnosno 24,5 odsto od maloprodajne cijene cigareta.
Prema Zakonu o akcizama, ukupna akciza ne može biti manja od 91,5 eura na hiljadu cigareta, odnosno 1,83 eura po paklici.
Prema novom obračunu akciza, minimalna akciza koju uvoznici moraju da plate po paklici prema Upravi carina iznosi 1,83 eura za najjeftinije cigarete. S obzirom na to da na visinu akcize utiče i varijabilni dio koji se kalkuliše na osnovu maloprodajne cijene, iznos akcize će ići i preko 2,4 eura za najskuplje cigarete na tržištu. Kada se na taj iznos doda i pripadajući PDV po paklici, država ubira preko 85 odsto od ukupnog iznosa maloprodajne cijene paklice cigareta – saopšteno je od distributera duvanskih proizvoda.
Oni navode da je od juna 2021. godine do danas, a posebno tokom 2022. i prošle godine, odlučnim djelovanjem Uprave carina i ostalih službi, efekat crnog tržišta cigareta minimalizovan, odnosno da se skoro cjelokupno tržište vratilo u legalne tokove.
Njihovi podaci pokazuju da je u 2018. godini postojalo ogromno nelegalno tržište duvanskih proizvoda koje je prouzrokovano odlukom tadašnje Vlade da bez ikakve potrebe zamijeni postojeći akcizni kalendar koji je podrazumijevao postepeno povećanje akcize na duvanske proizvode.
Uz opravdanje da se akciza mora usaglasiti sa akcizama EU, te godine cijene cigareta su povećane za 50 centi po paklici i u roku od samo šest mjeseci tržište legalnih cigareta skoro prepolovljeno. Potpuni kolaps legalnog tržišta je izbjegnut nakon što je te iste godine donesena odluka da se akcize vrate na prethodni nivo – navodi se u istraživanju tržišta koje su uradili distributeri.
Od kraja 2020. godine Ministarstvo finansija i Uprava prihoda i carina učinili su ogroman uspjeh u povećanju legalnog tržišta zahvaljujući odlučnoj borbi protiv crnog tržišta cigareta, a što je još važnije umjerenim i postepenim povećanjem akciza i predvidivim akciznim kalendarom.
Ostvarena je rekordna prodaja u prošloj godini od 56,5 miliona paklica cigareta, što je u odnosu na prodaju u 2022. godini više 6,7 odsto, a 37,5 odsto u odnosu na 2021. godinu kada je u junu počeo ozbiljan udar na crno tržište – navedeno je u istraživanju.
Na te podatke, kako su kazali, treba dodati još oko 6,2 miliona paklica bezdimnih duvanskih proizvoda što ukupno predstavlja oko 62,7 miliona paklica ili 1,25 hiljada tona duvanskih proizvoda.
Ukupni količinski rast legalnog tržišta cigareta prošle godine je 6,7 odsto u odnosu na 2022. Na to treba dodati i rast bezdimnih duvanskih proizvoda koje definitivno sve više imaju uticaja na tržište, jer je ukupan rast te kategorije 28 odsto. Postepeno podizanje akcize i odlučna borba protiv crnog tržišta, uvijek rezultiraju velikim uvećanjem prodaje cigareta a samim tim i naplatom akcize na duvanske proizvode i ona je bila rekordna za prošlu godinu. Količinski rast prodaje je pratio i rast prihoda od akcize na duvanske proizvode, te je u prošloj godini naplaćeno 100,2 miliona eura, što je u apsolutnom iznosu 8,2 miliona ili 8,9 odsto više – naveli su distributeri u analizi.
Ucilju unaprjeđenja i zaštite bezbjednosti profesionalne komunikacije svih učesnika obrazovno-vaspitnog procesa, Zavod za školstvo Crne Gore uvešće nove smjernice koje će regulisati način službene komunikacije između nastavnika i učenika.
U skladu sa njima, kako je saopšteno iz Zavoda, sva službena komunikacija, koja se odvija izvan učionice, a odnosi se na nastavne aktivnosti, domaće zadatke, konsultacije ili druge obrazovne teme, realizovaće se isključivo putem Microsoft Teams platforme ili zvaničnih e-mail adresa.
Ova inicijativa, kako su naveli, ima nekoliko ključnih prednosti:
Profesionalnu distancu: Jasno definisani kanali komunikacije pomažu u održavanju profesionalnog odnosa između nastavnika i učenika; Zaštitu privatnosti: Učesnici obrazovno-vaspitnog procesa mogu biti sigurni da je njihova privatnost adekvatno zaštićena; Transparentnost rada: Ovakav način komunikacije obezbjeđuje jasan uvid u razmjenu informacija i smanjuje mogućnost nesporazuma. Standardizaciju: Uvođenjem jedinstvenih komunikacionih kanala podstiče se uniformnost u komunikaciji u obrazovno-vaspitnim ustanovama, u skladu sa savremenim praksama – pojašnjavaju iz Zavoda.
Osim što doprinosi boljoj organizaciji i sigurnosti obrazovno-vaspitnog procesa, dodaju iz Zavoda, ova inicijativa ima za cilj stvaranje podržavajućeg okruženja koje će omogućiti efikasnije praćenje nastavnih aktivnosti i unapređenje komunikacije svih učesnika u tom procesu.
Pozivamo sve učesnike u obrazovno-vaspitnom procesu – direktore, stručne saradnike, nastavnike, učenike i roditelje, da prihvate ove smjernice kao važan korak ka modernizaciji i unapređenju rada u obrazovno-vaspitnim ustanovama. Njihova saradnja i podrška ključni su za uspjeh ove inicijative. Zajedno stvarajmo sigurnije, transparentnije i profesionalnije okruženje – zaključuje se u saopštenju Zavoda za školstvo Crne Gore.
Prvog dana 2025. godine u Crnoj Gori biće pretežno sunčano vrijeme s maksimalnom dnevnom temperaturom vazduha do 17 stepeni.
Na sjeveru države, u planinama sunčano, a po kotlinama duže zadržavanje magle ili niske oblačnost koje će usloviti nešto svježije vrijeme.
Na jugu sunčano vrijeme.
Vjetar slab promjenljivog smjera.
Jutarnja temperatura vazduha od -8 do 5 stepeni.
Najviša dnevna do 17 stepeni.
Ponoć je otkucala u nekoliko zemalja u Aziji s vatrometom u Hong Kongu, Singapuru, Maleziji i na Filipinima dok su se milioni okupili od Pekinga do Kuala Lumpura kako bi proslavili kraj 2024. i početak 2025. godine, prenio je BBC.
Spektakularno je bilo u najvećem australijskom gradu, Sidneju, koji tradicionalno dočekuje Novu godinu uz veliku predstavu na nebu iznad mosta u gradskoj luci, s pogledom na znamenitu operu.
Posljednja naseljena mjesta u kojima će 2025. biti dočekana biće ostrva Nijue i Američka Samoa, koja se nalaze jugozapadno od Kiribata u južnom Pacifiku.
Dubai je spektakularnim vatrometom ušao u 2025. godinu. Kao i ranijih godina posebna slika je osvijetljena najviša zgrada zgrada Burdž Kalifa.
Nova godina u Evropu stiže dva sata prije nego na Balkan. Ulazak u 2025. godinu u 22 časa proslavljaju u Moskvi, Istanbulu…
Sat vremena kasnije novu godinu dočekuju Helsinki, Kijev, Bukurešt, Atina…
Potom, nova godina dolazi i u najveći dio Evrope, koji je u centralnoevropskoj vremenskoj zoni, uključujući i građane Crne Gore.
Poslije Sjeverne i Južne Amerike, novu godinu posljednji će dočekati stanovnici Američke Samoe, Havaja i ostrva Hauland.
Snažno nevrijeme i vjetrovi uzrokuju poremećaje širom Ujedinjenog Kraljevstva, a zbog najavljenih mećava u Škotskoj i dijelovima Engleske otkazan je niz novogodišnjih događaja.
Gotovo svi dijelovi Ujedinjenog Kraljevstva između ponedjeljka i srijede dobili su barem jedno upozorenje britanskog meteorološkog zavoda.
Proslave na otvorenom već su otkazane u Edinburghu, kao i planirani vatrometi u Blackpulu, Njukastlu.
Izvor: Agencije, BBC
Na Svečanoj akademiji održanoj u Crnogorskom kulturnom centru u Lovćencu prestižno priznanje Udruženja Crnogoraca Srbije „Krstaš” – Godišnja nagrada „Da je vječna Crna Gora – Milorad Mido Vujošević” dodijeljena je dr Milovanu – Milu Jankoviću, sa Cetinja.
U saopštenju udruženja „Krstaš” navodi se da ova nagrada dodjeljuje za izuzetan doprinos u očuvanju nacionalnog identiteta crnogorske zajednice u Republici Srbiji.
U ime žirija, odluku je obrazložio predsjednik udruženja „Krstaš“ Nenad Stevović. Dr Milovan Janković publici se obratio putem video linka
Ljekar, humanista i veliki prijatelj crnogorske zajednice u Lovćencu, Milovan Milo Janković je bio gradonačelnik Cetinja u istorijskom periodu obnove crnogorske nezavisnosti. U ime prijestonice potpisao je, 2006. godine, Sporazum o saradnji između opština Mali Iđoš i Cetinje i na taj način dodatno osnažio veze građana Lovćenca sa svojom postojbinom.
Milovan Janković je 2012. godine, na platou ispred Crnogorskog kulturnog centra u Lovćencu, otkrio bistu crnogorskog vladike i književnika Petra II Petrovića Njegoša. Dobitnik je Povelje „Ivan Crnojević” i 13. novembarske nagrade prijestonice Cetinja, kao i nagrade „Dr. Petar Miljanić” najvećeg priznanja Društva ljekara Crne Gore. Nosilac je titule „Viteza Malteškog reda” – saopšteno je iz udruženja „Krstaš“.
Moderatorka akademije je bila Jana Krivokapić. U muzičkom dijelu programa učestvovali su pjevačka grupa Crnogorskog kulturno prosvjetnog društva „Princeza Ksenija” i gitaristkinja Barbara Bede.