Jugoslavija se prvi put pominje 1849. godine i to u časopisu „Slovenija“, u autorskom tekstu Bukovšeka, Slovenca čije puno ime nije potpisano, a čiji podaci za sada u literaturi nijesu pronađeni, otkriva za srpski portal „Danas” , ovaj malo poznati podatak Đokica Jovanović, sociolog kulture i univerzitetski profesor u penziji.
Kako kaže sagovornik portala, taj Slovenac se u svom tekstu založio za ideju stvaranja zajednice slovenskih naroda na Balkanu, zarad njihovog opstanka, pozivajući ih da se odreknu „sebičnosti”.
Jovanović objašnjava da je za ovu činjenicu prvi put saznao iz intervjua Božidara Jezernika, profesora etnologije Balkana i kulturne antropologije na Univerzitetu u Ljubljani.
Nakon toga je preko Milana Komca, prijatelja i profesora ljubljanskog univerziteta, iz bibliotečkih fondova uspio da obezbijedi „Sloveniju“, broj 84. iz 1849. godine, u kojoj je objavljen Bukovšekov tekst „Da li mi Slovenci imamo budućnost?“.
I tačno, Jugoslavija se u ovom kratkom tekstu javlja šest puta. Bukovšek zastupa ideje nacionalog romantizma, i sasvim jasno zastupa ideju stvaranja zajednice slovenskih naroda na Balkanu, jer su pod pritiskom germanskog faktora sa sjevera i osmanskog sa juga. Da bi se ovaj važan cilj dostigao, on moli da ’ustukne svaka sebičnost, svaka samovolja, svaka isključivost’, kako kod Slovenaca, tako i kod drugih. Ukoliko ne dođe do takve integracije, slabi narodi će ’životariti’ i ’nestati’, smatra autor teksta, koji ga nije pisao sa stanovišta ’veličine’ i ’herojstva’ slovenačke istorije, već sa idejom da mali narodi nađu mogućnost opstanka u ravnopravnom zbližavanju – objašnjava Jovanović.
Valja naglasiti, dodaje sagovornik, da Bukovšek Jugoslaviju pominje dvije godine prije nego što je to učinio Njegoš u „Lažnom caru Šćepanu Malom“. Čini to i koju deceniju prije Ilirskog pokreta i djelatnosti Juraja Štrosmajera i Franje Račkog.
On naglašava da je jugoslovenstvo bilo izraz jakog istorijskog procesa, koji je trajao više decenija, a na osnovu snažnog uvjerenja da je dobra osnova za kulturni, privredni i politički razvoj svih južnoslovenskih naroda i zajednica.
Jugoslovenstvo je najznačajnija integrativna ideja 19. vijeka među južnim Slovenima, i starija nego što se često misli. Nastala je, prema pisanim tragovima, otprilike, četiri vijeka prije no što je Jugoslavija formirana kao država… – kaže Jovanović.
Izvor: Danas.rs
