Zanimljivosti
Radnici koji su gradili egipatske piramide imali su gore uslove rada nego što smo mislili
Život radnika koji su gradili egipatske piramide bio je još teži nego što se ranije mislilo, sugeriše nova studija. Radnici su bili izloženi iznenađujuće visokim nivoima teških metala kao što su bakar i arsen, koji mogu izazvati povraćanje, dijareju i mučninu, piše RTS. Drevni egipatski radnici koji su gradili piramide u Gizi vjerovatno su bili
Foto: Getty Image
Život radnika koji su gradili egipatske piramide bio je još teži nego što se ranije mislilo, sugeriše nova studija. Radnici su bili izloženi iznenađujuće visokim nivoima teških metala kao što su bakar i arsen, koji mogu izazvati povraćanje, dijareju i mučninu, piše RTS.
Drevni egipatski radnici koji su gradili piramide u Gizi vjerovatno su bili otrovani zbog izloženosti visokim nivoima bakra, što bi mogao biti najraniji primjer kontaminacije metalom, kažu arheolozi.
Nova analiza uzoraka tla sa visoravni Giza otkriva kontaminaciju bakrom i arsenom koja datira više od 5.000 godina od upotrebe metalnih alata, posebno onih korišćenih za izgradnju kompleksa piramida.
Studija, objavljena u časopisu Geology, bavi se analizom sedimentnog jezgra koje je izbušeno u podnožju piramida u blizini drevne luke Khufu, blizu rijeke Nil.
Arheolozi sumnjaju da je taj, sada nepostojeći rukavac rijeke, omogućio transport građevinskog materijala korišćenog za izgradnju piramida prije više od 5.000 godina.
Brojna radna snaga od oko 7.000 do 20.000 ljudi, uključujući pisare, zidare, metalske radnike, stolare i predradnike, bila je na licu mjesta kako bi se završio projekat izgradnje čuvenih piramida, navode u novoj studiji.
Istraživanja nagovještavaju da su bakarni alati koje su koristili radnici bili u leguri sa arsenom kako bi ojačali sječiva i alatke za bušenje.
Istraživači kažu da je luka igrala ključnu ulogu u transportu materijala za izgradnju grobnica, a takođe je bila i sjedište proizvodnje bakarnih alata.
Naučni nalazi prate porijeklo metalne kontaminacije na lokaciji oko 3265. godine prije nove ere, mnogo ranije nego što se prvobitno očekivalo.
Izgleda da je kontaminacija metalom dostigla vrhunac 750 godina kasnije, oko 2500. godine prije nove ere, kada je gradnja piramide bila u kasnim fazama, koja je trajala do oko 1000. godine prije nove ere.
Otkrili smo da je došlo do značajne lokalne kontaminacije tokom godina vladavine kraljeva Keopsa, Kefrena i Mikerina, u skladu sa obradom metala tokom pripreme i izgradnje objekata – napisali su naučnici.
Čini se da su nivoi kontaminacije metalima bili oko pet do šest puta veći od njihovih prirodnih pozadinskih količina otkrivenih u okruženju, kažu istraživači.
Otkriće takođe sugeriše da je izgradnja piramidalnog kompleksa u Gizi vjerovatno počela ranije nego što se mislilo, što se poklapa sa vremenom kada je nivo Nila počeo da opada.
Čak i dok se rijeka Nil povlačila, a luka Khufu sve više smanjivala, čini se da se obrada metala nastavila.
Kontaminacija bakrom je ostala visoka čak i tokom perioda građanskih nemira oko 2200. godine prije nove ere kada je Nil dostigao najniži nivo.
Dok je bakar u ograničenim količinama neophodan za ljudski život, izloženost višim nivoima, kako je otkriveno na lokaciji, može izazvati štetne efekte i na ljude i na divlje životinje, kao što su povraćanje, dijareja i mučnina.
Ostaje nejasno da li su se stari Egipćani suočili sa ovim simptomima zbog kontaminacije metalom i kako su se nosili sa neavedenim problemima.
Dok je kompleks piramida doveo do stvaranja izuzetnog kulturnog nasljeđa za čovječanstvo, on je takođe označio početak značajne kontaminacije metalom ljudi u Gizi – zaključuju istraživači.
Izvor: RTS
Društvo
Vakcinacija protiv sezonskog gripa počinje u srijedu
Vakcinacija je jedna od najznačajnih mjera prevencije, te pozivamo osiguranike na istu – naglasili su iz JZU Dom zdravlja Cetinje.
Vakcinacija protiv sezonskog gripa počinje sjutra, srijeda, 9. 10. 2024. godine saopšteno je iz JZU Dom Zdravlja Cetinje.
Kako su naveli vakcinacija će se obavljati u injekcionoj ambulanti izabranog doktora, svakog radnog dana, od 7 do 13h, po dobijenom nalogu izabranog doktora. Vakcinaciju je moguće obaviti i u kućnim uslovima, preko patronažne službe, takođe, sa nalogom izabranog doktora.
Iz cetinjskog Doma zdravlja naglasili su da se vakcina preporučuje:
– licima starijim od šest mjeseci sa hroničnim oboljenjima respiratornog sistema, kardiovaskularnog sistema i bubrega, osobama koje se liječe od metaboličkih poremećaja (šećerna bolest), licima sa smenjenom funkcijom imunološkog sistema uključujući i lica sa HIV/AIDS-om, kao i sobama koje imaju transplatirane organe i/ili ćelije;
-svim osobama starijim od 65 godina;
-hronično oboljelim osobama koje žive u kolektivnom smještaju;
-trudnicama i
-djeci uzrasta od šest mjeseci do pet godina.
Vakcinacija je jedna od najznačajnih mjera prevencije, te pozivamo osiguranike na istu – istakli su iz JZU Dom zdravlja Cetinje.
Sport
Rastali se Lovćen i Ivan Jablan
Kako saznaje Radio Cetinje, najozbiljniji kandidat da zamijeni Jablana je Vladica Savićević.
Nakon tri poraza u posljednja četiri kola Fudbalski klub “Lovćen” i Ivan Jablan okončali su saradnju.
Jablan je najstariji crnogorski fudbalski kolektiv predvodio od sredine decembra prošle godine.
Cetinjani su u sezoni 2023/24 bez problema sačuvali opstanak, a u tekućoj sezoni, nakon devet odigranih utakmica imaju 14 bodov i zauzimaju četvrto mjesto drugoligaške tabele.
Kako saznaje Radio Cetinje, najozbiljniji kandidat da zamijeni Jablana je Vladica Savićević.
Savićević je prvi samostalan posao imao u podgoričkom Internacionalu. Sin legende evropskog fudbala i predsjednika FSCG Dejana Savićevića, bio je pomoćni trener u Dečiću i Komu.
Društvo
Komunalna policija Prijestonice Cetinje u obilasku grada sa prvacima
Tokom obilaska, prvaci su imali priliku da nauče kako bezbjedno da pređu ulicu, pravilno odlože otpad ali i da se informišu o svakodnevnim obavezama i odgovornostima komunalnih policajaca.
Komunalna policija Prijestonice Cetinje, u saradnji sa Osnovnom školom „Njegoš“, organizovala je edukativni obilazak grada za učenike prvog razreda. Ovaj događaj je imao za cilj da najmlađim učenicima na zanimljiv i interaktivan način približi osnovne informacije o pravilima ponašanja na javnim mjestima, kao i značaju očuvanja životne sredine.
Tokom obilaska, prvaci su imali priliku da nauče kako bezbjedno da pređu ulicu, pravilno odlože otpad ali i da se informišu o svakodnevnim obavezama i odgovornostima komunalnih policajaca. Posebna pažnja je posvećena učenju o saobraćajnim pravilima, kako bi se kod djece razvila svijest o bezbjednom kretanju u saobraćaju – saopštili su iz gradske uprave.
Kako su naveli ovaj vid saradnje lokalne uprave i obrazovnih ustanova doprinosi jačanju svijesti kod najmlađih o značaju zajedničke brige za prostor u kojem žive, kao i poštovanju pravila koja omogućavaju bezbjednost svih građana.
Kultura
FLU: Drugo izdanje IPAF-a od 9. do 11.
IPAF teži da bude platforma za kulturnu i umjetničku razmjenu, gdje susret različitih disciplina i međunarodnih perspektiva stvara plodno tlo za inovacije, objasnili su sa FLU.
Drugo izdanje IPAF-a – Internacionalnog Festivala Performansa održaće se od 9. do 11. oktobra ove godine na Fakultetu likovnih umjetnosti na Cetinju (FLU), Crna Gora, koji će biti domaćin ovog događaja.
Ovaj internacionalni festival, posvećen umjetnosti performansa, osmislili su i zajednički kreiraju, Marko Marković (dekan Fakulteta likovnih umjetnosti Univerziteta Crne Gore), Maja Šofranac (prodekanica Fakulteta likovnih umjetnosti Univerziteta Crne Gore), Salvo Bitonti (direktor Akademije likovnih umjetnosti Albertina u Torinu) i Luigi Moio (umjetnik i profesor Tehnika performansa u vizuelnim umjetnostima na Akademiji likovnih umjetnosti Albertina u Torinu) – saopštili su sa FLU.
Kako su najavili organizatori Fakultet likovnih umjetnosti će biti pozornica za izvođenje različitih oblika performansa.
Uživo i video performansima će se predstaviti: Fakultet likovnih umjetnosti Cetinje i Akademija likovnih umjetnosti Albertina iz Torina. Kao i međunarodni gosti festivala: Nacionalna akademija za umjetnost iz Osla (KHiO), Atinska škola likovnih umjetnosti (ASFA), Grčka, Univerzitet Sister Nivedita, Kolkata, Indija i Institut za umjetnost iz Seula, Južna Koreja – najavili su organizatori.
Počasna gošća festivala, kako su saopštili, biće priznata gvatemalska umjetnica, Regina José Galindo. Rođena u Gvatemali 1974. godine, Galindo je poznata po tome što koristi svoje tijelo u radovima kroz koje osuđuje socijalno, političko i kulturno nasilje, s posebnim fokusom na rodno nasilje. Njeno stvaralaštvo prati tradiciju umjetnosti performansa koju su postavile umjetnice poput Ane Mendiete i Marine Abramović.
Tokom festivala, Galindo će izvesti performans “Jedan metar ispod zemlje”, u trajanju od 12 minuta i 3 sekunde, moćnu refleksiju o dinamikama potlačenosti i otpora.
Na IPAF-u će svoje radove predstaviti i istaknuti umjetnici i profesori sa Akademije u Oslu, Pedro Gómez-Egaña i Ane Hjort Guttu. Profesor Pedro Gómez-Egaña će voditi radionicu u kojoj će učestvovoati studenti iz Osla i Cetinja. Radionica istražuje kritični prostor između onoga što se anticipira i onoga što se doživljava, posebno iz perspektive ekonomije pažnje. Kao radionica za umjetnike, ovo postaje način aktiviranja kritičkog pristupa prema tome gdje i kako se slike i objekti dijele, kao i razvoj umjetničkih alata za suočavanje s pažnjom kao ključnim dijelom iskustva. Takođe, tokom trajanja festivala održaće se i predavanje dr Svetlane Racanović pod nazivom “Montenegro Performing the Past”, sa fokusom na performativne aspekte Cetinjskih bijenala – saopštili su organizatori.
Multidisciplinarnost i internacionalnost
IPAF teži da bude platforma za kulturnu i umjetničku razmjenu, gdje susret različitih disciplina i međunarodnih perspektiva stvara plodno tlo za inovacije, objasnili su sa FLU.
Akademija Albertina iz Torina i Fakultet likovnih umjetnosti sa Cetinja, zajedno sa međunarodnim gostima, promovišu inkluzivnu i multidisciplinarnu viziju umjetnosti performansa, podstičući dijalog između umjetnika, studenata i institucija iz cijelog svijeta. Za vizuelni identitet festivala zaslužna je umjetnica Michele Troian – navodi se u saopštenju.
Kako su najavili nakon Crne Gore, festival, koji ima putujući karakter, nastaviće svoje putovanje u martu 2025. godine u Atini, u domaćinstvu Atinske akademije likovnih umjetnosti, a zatim u junu naredne godine na Akademiji Albertina u Torinu.
Hronika
Sudar više vozila na putu Cetinje-Podgorica
Napravljena je veća materijalna šteta, a zbog udesa došlo je do zastoja i formiranja kolona.
Više vozila sudarilo se na putu Cetinje-Podgorica u mjestu Gornji Kokoti.
Iz Operativno-komunikacionog centra Uprave policije nijesu imali informaciju da li je u udesu bilo povrijeđenih.
Napravljena je veća materijalna šteta, a zbog udesa došlo je do zastoja i formiranja kolona.
Izvor: Dan
Prijestonica
Završena adaptacija Palate Đukanovića
Objekat je građen stilom francuskog klasicizma i renesanse, a najupečatljiviji je po četiri ženske statue, koje simbolizuju četiri godišnja doba.
Prijestonica Cetinje završila je radove na adaptaciji Palate Đukanovića, istorijskog objekta od izuzetnog značaja za Cetinje.
Projekat je obuhvatao adaptaciju krova i fasade, a radove je izveo “Bombeton” d.o.o. Cetinje. Palata Đukanovića sagrađena je 1910. godine najvjerovatnije po projektu vlasnika, građevinskog inženjera, Marka Đukanovića, školovanog u Parizu – saopštili su iz gradske uprave.
Objekat je građen stilom francuskog klasicizma i renesanse, a najupečatljiviji je po četiri ženske statue, koje simbolizuju četiri godišnja doba. Korišćen za razne potrebe, danas je ovaj objekat u svojoj prvobitnoj stambenoj funkciji.
