Prijestonica
Saopštenje Prijestonice Cetinje o prijedlogu Kapitalnog budžeta Crne Gore za 2022. godinu
Imajući u vidu potrebu javnosti da bude informisana o svim važnim aspektima rada lokalne uprave i pažljivo prateći aktivnosti pojedinih političkih aktera na Cetinju na osnovu kojih bi se mogao steći pogrešan utisak o zanemarivanju interesa lokalne zajednice u postupanjima nosilaca vlasti u Prijestonici, informišemo vas sljedeće: Prijestonica Cetinje već godinu je u stalnoj komunikaciji
Imajući u vidu potrebu javnosti da bude informisana o svim važnim aspektima rada lokalne uprave i pažljivo prateći aktivnosti pojedinih političkih aktera na Cetinju na osnovu kojih bi se mogao steći pogrešan utisak o zanemarivanju interesa lokalne zajednice u postupanjima nosilaca vlasti u Prijestonici, informišemo vas sljedeće:
Prijestonica Cetinje već godinu je u stalnoj komunikaciji sa Ministarstvom finansija i socijalnog staranja i sa Upravom javnih radova vezano za sve aspekte kapitalnog budžeta koji joj po osnovu Zakona o Prijestonici pripada.
Gradonačelnik Aleksandar Kašćelan u ponedjeljak 13. decembra 2021. godine uputio je pismo premijeru Zdravku Krivokapiću i ministru finansija i socijalnog staranja Milojku Spajiću u kojem ih upozorava da se prijedlogom Kapitalnog budžeta Crne Gore za 2022. godinu grubo krše prava Prijestonice Cetinje koja joj pripadaju shodno Zakonu o Prijestonici, a posebno prava propisana članom 30 Zakona.
Gradonačelnik je u pismu posebno ukazao na to da se Prijedlogom kapitalnog Budžeta nameću Prijestonici, kao i prošle godine, obaveze koje nije preuzela Ugovorom o izgradnji fudbalskog stadiona na Cetinju.
Naime, Prijedlogom Zakona o budžetu za 2022. godinu, na Programu 15 030 – Industrijski i regionalni razvoj, odnosno u Potprogramu 15 030 K01 – Razvojni projekti Prijestonice Cetinje, za izgradnju fudbalskog stadiona na Cetinju opredijeljen je iznos od 2.234.000,00 €, što nije
u skladu sa Ugovorom o realizaciji projekta „Izgradnja fudbalskog stadiona na Cetinju“, broj 01-031/14-1557 od 26. 12. 2014. godine, i Anexom I Ugovora broj 01-361/17-856 od 07. 08. 2017. godine, potpisanog između Vlade Crne Gore, Prijestonice Cetinje i Fudbalskog saveza Crne Gore.
Gradonačelnik Kašćelan je više puta u pisanoj i neposrednoj komunikaciji saopštio predstavnicima Vlade da Programom razvoja Prijestonice Cetinje za 2022. godinu nijesu predviđena sredstva za fudbalski stadion, već da su opredijeljena ovogodišnjim (shodno
Ugovoru) i da su ispunjeni svi uslovi za njihovo namjensko trošnje. Ovaj stav gradonačelnik Kašćelan predočio je i članovima Senata na sjednici na kojoj je usvojen Program razvoja za 2022. godinu.
U pismu premijeru i ministru finansija gradonačelnik Kašćelan naveo je i da Prijedlogom kapitalnog Budžeta nije opredijeljen iznos sredstava koji omogućuje realizaciju projekata iz Programa razvoja za 2022. godinu – jer je opredijeljen iznos od 3.9 miliona €.
Kašćelan je od premijera Krivokapića i ministra Spajića zatražio da se izvrši korekcija i izmijeni pozicija 15 030 K01 – Razvojni projekti Prijestonice Cetinje prema Zakonu o Prijestonici i opredijeli 7 miliona €, saglasno Programu razvoja koji je usvojio Senat Prijestonice, u kojem uz ministra Spajića sjede još dva člana Vlade.
Podsjećamo i da se pitanjem budžeta lokalnih uprava za 2022. godinu bavila i Zajednica opština Crne Gore, u kojoj Prijestonica Cetinje aktivno učestvuje, a koja je na više sastanaka sa različitim akterima, pa i sa ministrom Spaićem, pokretala ovo značajno pitanje za lokalne samouprave.
Dodatno sa sadržajem pisma, gradonačelnik Kašćelan upoznao je i Klub poslanika Demokratske partije socijalista u Skupštini Crne Gore, kako bi se i sa tog nivoa pokušalo uticati na donosioce odluka da izvrše intervencije na kapitalni budžet prije donošenja konačne odluke.
Još jednom apelujemo na sve političke aktere na lokalnom i nacionalnom nivou da ostave po strani pojedinačne partijske interese prilikom odlučivanja o pitanjima koja se tiču građana, te da uvijek zajedno, sinergijski, djelujemo i radimo u opštem interesu. Ovo je posebno važno za lokalne sredine, u kojima se svi politički akteri bave istim lokalnim temama koje se tiču svih građana – navodi se u saopštenju Prijestonice Cetinje.
Aktuelnosti
Društvo
Problemi zbog nevremena na Cetinju, nadležne službe na terenu
Nadležne službe pratiće situaciju tokom dana i preduzimati sve potrebne mjere kako bi se šteta što prije sanirala.
Zbog intenzivnih padavina i olujnog vjetra koji su zahvatili područje Cetinja u proteklim satima, došlo je do poteškoća u funkcionisanju grada, saopšteno je iz gradske uprave.
Obilna kiša izazvala je probleme u saobraćaju, a jak vjetar uzrokovao oštećenja na infrastrukturi i oborio više stabala. Pojedine saobraćajnice privremeno su zatvorene za saobraćaj. Sve nadležne službe, uključujući Službu zaštite i spašavanja, Komunalno preduzeće i Komunalnu policiju, nalaze se na terenu i intenzivno rade na sanaciji štete – navodi se u saopštenju.
Nadležne službe kako ističu, pratiće situaciju tokom dana i preduzimati sve potrebne mjere kako bi se šteta što prije sanirala.
Servisi
U petak obilnije padavine
Očekuje se južni vjetar koji će povremeno biti jak, na udare i olujni.
U većem dijelu Crne Gore sjutra se očekuju obilne padavine, a najviša dnevna temperatura iznosiće 24 stepena.
Kako je saopšteno iz Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju, noćas i sjutra prijepodne, a u istočnim i sjeveroistočnim predjelima moguće i poslijepodne, očekuje se često umjerena do jaka kiša ili pljuskovi sa grmljavinom.
Očekuje se južni vjetar koji će povremeno biti jak, na udare i olujni.
U drugom dijelu dana i tokom noći djelimično razvedravanje, uz samo ponegdje malo kiše.
Poslijepodne će i južni vjetar znatno oslabiti.
Jutarnja temperatura vazduha od 13 do 22, najviša dnevna od 15 do 24 stepena.
Društvo
Gradske službe u pripravnosti, uprkos nevremenu obilaze teren
Radnici Komunalnog preduzeća sjutra će u ranim jutarnjim satima sanirati svu štetu nastalu tokom nevremena
Jaka kiša i vjetar tokom dana nijesu uzrokovali veće probleme na Cetinju.
Uprkos lošim vremenskim uslovima radnici Komunalnog preduzeća i Komunalne policije su na terenu i uklanjaju polomljene grane s kolovoza.
Vjetar je oborio zaštitnu ogradu postavljenu duž Njegoševe ulice.
Kako je Cetinjskom listu kazao direktor Komunalnog preduzeća Boško Dragutinović, oborena su dva stabla koja trenutno ne ometaju saobraćaj.
Radnici će večeras i tokom noćnih sati obilaziti grad, a sjutra će u ranim jutarnjim satima sanirati svu štetu nastalu tokom nevremena – kazao je Dragutinović.
Pripadnici Službe zaštite i spašavanja Prijestonice Cetinje tokom dana nijesu imali intervencija, ali su, prema riječima načelnika Miloša Ćećanovića, u pripravnosti i spremni da intervenišu na poziv građana.
Podsjećamo, iz Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju (ZHMS) saopšteno je da će danas i sjutra područje Crne Gore biti pod uticajem ciklonske aktivnosti, koja će usloviti nestabilne vremenske prilike i obilne padavine.
Očekuju se intenzivne padavine, obilne količine kiše, naročito u noći između četvrtka i petka, kao i u petak tokom prvog dijela dana, kada mjestimično može pasti 150-200 l/m2. Od sredine dana u petak u jugozapadnim, a u popodnevnim satima u većem dijelu zemlje padavine će oslabiti ili prestati – saopšteno je iz ZHMS.
Vjetar će, kako je najavljeno, biti južnih smjerova, umjeren do jak, u noći između četvrtka i petka i u petak tokom prvog dijela dana, na udare olujne jačine.
Za dane vikenda će doći do popunjavanja odnosno slabljenja ciklonske cirkulacije, ali će i dalje biti uslova za povremenu kišu ili lokalne pljuskove sa grmljavinom. Kao posljedica obilne kiše lokalno su mogući problemi sa obilnom količinom vode, posebno u urbanim sredinama, na bujičnim tokovima i duž saobraćajnica koje presijecaju planinske kosine – saopšteno je iz ZHMS.
Podsjećamo, iz Direktorata za zaštitu i spašavanje MUP-a apelovali su na građane da prate zvanična saopštenja i preduzmu mjere zaštite kako bi umanjili potencijalne posljedice ovih vremenskih nepogoda.
Sport
Evo zašto je fudbal najvažnija sporedna stvar na svijetu
Prema radnom dokumentu Ekonomske škole u Barseloni, koristeći podatke španskog socijalnog osiguranja, tokom tog Svjetskog prvenstva, organizovanog od 20. novembra do 18. decembra 2022. godine u Kataru, zabilježeno je na dvevnom nivou “višak” od 1.000 muškaraca na odsustvu.
Broj muškaraca koji su u Španiji uzimali roditeljsko odsustvo povećao se tokom Svjetskog prvenstva u fudbalu 2022. godine, prema danas objavljenoj studiji, koja sugeriše da je mogućnost gledanja utakmica bila važna u njihovoj odluci.
Prema radnom dokumentu Ekonomske škole u Barseloni, koristeći podatke španskog socijalnog osiguranja, tokom tog Svjetskog prvenstva, organizovanog od 20. novembra do 18. decembra 2022. godine u Kataru, zabilježeno je na dnevnom nivou “višak” od 1.000 muškaraca na odsustvu.
Tokom tog perioda, međutim, nije bilo porasta zahtjeva za porodiljsko odsustvo majki, precizira studija pod naslovom “Korišćenje vremena očeva tokom porodiljskog odsustva: briga o djeci ili slobodno vrijeme?”
Nije povećano ni korišćenje porodiljskog odsustva među samozaposlenim radnicima, poznatim po fleksibilnijem radnom vremenu.
“Ove rezultate tumačimo kao direktan dokaz da su očevi (barem neki od njih) iskoristili period odsustva za aktivnosti koje nisu vezane za brigu o djeci”, navodi se u dokumentu trojice ekonomista.
U Španiji i očevi i majke imaju pravo na 16 nedjelja plaćenog odsustva od 2021. godine kada im se dete rodi.
To odsustvo se može koristiti odjednom ili isprekidano tokom prvih 12 mjeseci života djeteta.
Fudbal je izuzetno popularan sport u Španiji, a Svjetsko prvenstvo 2022. godine bilo je jedan od najgledanijih događaja na televiziji u toj zemlji.
Izvor: Beta
Sport
Uvodi se treći prelazni rok
On bi bio na snazi u periodu od 1. do 10. juna, sa idejom da se pruži prilika učesnicima Svjetskog prvenstva za klubove da se pojačaju pred učešće.
Svjetska kuća fudbala (FIFA) sprema se da uvede još jednu veliku evolucionarnu promjenu.
Decenijama unazad naučili smo na dva prelazna roka, ljetnji i zimski, a od 2025. godine će se i to promijeniti.
FIFA je, naime, odlučila da uvede treći transfer period, i to u trajanju od samo 10 dana.
On bi bio na snazi u periodu od 1. do 10. juna, sa idejom da se pruži prilika učesnicima Svjetskog prvenstva za klubove da se pojačaju pred učešće.
To takmičenje održaće se na 11 stadiona u Sjedinjenim Američkim Državama od 15. juna do 13. jula.
Klubovi i igrači su se uveliko već žalili na činjenicu da igraju previše utakmica i da su uslovi postali neljudski. Održavanjem SP za klubove, igrači neće imati vremena za ljetnji odmor.
Rodri i određeni veliki igrači su čak najavili štrajk, pa je ova odluka FIFA, vjerovatno, sa ciljem da to spriječi.
Izvor: B92
Društvo
Brojke ukazuju na ozbiljnost problema obolijevanja i umiranja od raka dojke
Iz IJZ-a su povodom Ružičastog oktobra, mjeseca prevencije raka dojke, rekli da je to veoma ozbiljno oboljenje i najučestalija maligna neoplazma od koje žene obolijevaju i umiru.
Kontrolnim pregledima omogućava se otkrivanje raka dojke u ranoj fazi, kada postoje odlične šanse za potpuno izlječenje, kazali su iz Instituta za javno zdravlje (IJZ) i istakli da brojke ukazuju na ozbiljnost problema obolijevanja i umiranja od te bolesti.
Iz IJZ-a su povodom Ružičastog oktobra, mjeseca prevencije raka dojke, rekli da je to veoma ozbiljno oboljenje i najučestalija maligna neoplazma od koje žene obolijevaju i umiru.
Oni su naveli da je, prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije, u 2022. godini registrovano oko 2,3 miliona novih slučajeva raka dojke u svijetu i oko 670 hiljada umrlih od te bolesti.
Iz IJZ-a su kazali da se rak dojke najčešće javlja nakon 40. godine života, ali da mogu oboljeti i mlađe osobe.
“Prema procjenama GLOBOCAN-a za 2022. godinu broj novih slučajeva raka dojke kod žena u Crnoj Gori je iznosio 416 (ukupno 2.739 novih slučajeva raka kod oba pola)”, kaže se u saopštenju.
Kako se navodi, od svih slučajeva raka kod oba pola, učešće raka dojke čini 15,2 odsto, odnosno skoro svaka sedma osoba oboljela od raka, oboljela je od raka dojke.
Iz Instituta su rekli da je učešće raka dojke, od svih slučajeva raka, kod žena 31,4 odsto, odnosno skoro svaka treća žena oboljela od raka, oboljela je od raka dojke.
“Uzrasno standardizovana stopa obolijevanja od raka dojke iznosila je 76,5 na 100 hiljada žena, po čemu je Crna Gora svrstana na 20. mjestu u Evropi”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je najveći broj oboljelih žena registrovan u starosnoj grupi između 55 i 74 godine, što čini više od polovine novih slučajeva raka dojke kod žena – 54,1 odsto.
“Prema istom izvoru, broj umrlih žena od raka dojke u 2022. godini je 154, sa učešćem od deset odsto od svih umrlih od raka u Crnoj Gori – svaka deseta osoba umrla od raka, umrla je od raka dojke”, rekli su iz IJZ-a.
Oni su kazali da je iste godine 22,4 odsto svih umrlih žena od raka, umrlo od raka dojke – svaka peta žena umrla od raka, umrla je od raka dojke.
Kako su naveli iz Instituta, uzrasno standardizovana stopa umiranja od raka dojke iznosila je 23,3 na 100 hiljada žena, što je najviša stopa umiranja od raka dojke u Evropi.
“Ove brojke nas opominju i ujedno ukazuju na ozbiljnost problema obolijevanja i umiranja od raka dojke, naglašavajući značaj kontinuirane brige o zdravlju”, ističe se u saopštenju.
Iz IJZ-a su kazali da za pojavu raka dojke postoje određeni faktori rizika, kao što su pol, starost, porodična i lična istorija bolesti, rana prva menstruacija i kasna menopauza.
“Kao i drugi faktori rizika kao što su: žene koje nijesu rađale, ili su prvi porođaj imale nakon 30. godine života, žene koje nijesu bile u mogućnosti da doje djecu, upotreba hormonske terapije, loše životne navike – prekomjerna tjelesna težina, nedovoljna fizička aktivnost i prekomjerna konzumacija duvana i alkohola”, navodi se u saopštenju.
Iz IJZ-a su rekli da prisustvo faktora rizika ukazuje na veći rizik od obolijevanja I da ne znači nužno da će žena da oboli od raka dojke i zato se preporučuju redovni kontrolni pregledi prema preporukama stručnjaka.
“Kontrolnim pregledima dojki omogućava se otkrivanje bolesti u ranoj fazi, kada postoje odlične šanse za potpuno izlječenje”, istakli su iz IJZ-a.
Kako su naveli, preporuka je da svaka žena poslije 20. godine života jednom mjesečno pregleda dojke u okviru samopregleda dojki u periodu od petog do desetog dana od početka menstrualnog ciklusa.
Iz Instituta su kazali da žene u menopauzi samopregled planiraju i izvode uvijek istog datuma u mjesecu.
“Ukoliko tokom samopregleda dojki otkrijete promjenu potrebno je da se hitno, bez odlaganja javite izabranom doktoru”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da su ultrazvučni pregled dojki i digitalna mamografija veoma važne metode pregleda, jer se pomoću njih mogu otkriti tumori i druge promjene premale da bi se mogle napipati i otkriti samopregledom.
Ultrazvučni pregled dojki je, kako su kazali iz IJZ-a, metoda izbora za mlađe žene i trudnice.
Iz te zdravstvene ustanove su naveli da je preporuka da žena jednom godišnje uradi ultrazvučni pregled dojki.
“Digitalna mamografija je široko prihvaćena kao zlatni standard za otkrivanje raka dojke u ranoj fazi kada je u velikom procentu izlječiv. Podrazumijeva rendgenski pregled dojki uz upotrebu malih i neškodljivih doza zračenja”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je preporuka da žena nakon 40. godine života, u skladu sa anamnezom i u dogovoru sa radiologom, uradi mamografiju.
“Skrining raka dojke predstavlja veoma značajan preventivni program kojim se otkriva rak dojke u ranoj fazi, a namijenjen je ženama od 50-69 godina života”, dodaje se u saopštenju.
Iz IJZ-a su rekli da je cilj skrininga identifikovanje promjena u dojkama, prije pojave simptoma i znakova bolesti.
Kako su naveli, primarni skrining test je digitalna mamografija.
“Žena brine o zdravlju dojki tako što svakodnevno praktikuje zdrave životne navike, jednom mjesečno obavlja samopregled dojki, redovno odlazi na preporučene kontrolne preglede i učestvuje u organizovanim pregledima za rano otkrivanje i prevenciju raka dojke”, kaže se u saopštenju.
Izvor: MINA