Autor 
Primjerak Starog zavjeta star više od 1.000 godina naći će se na aukciji u Njujorku, a ukoliko bude prodat za procijenjenih 50 miliona dolara, postaće najskuplji istorijski dokument. Riječ je o najranijem i najkompletnijem primjerku hebrejskih svetih spisa.
Najranija i najkompletnija kopija Starog zavjeta, odnosno Tanaha, zapravo je knjiga poznata kao Sasunov kodeks, nazvana po njegovom modernom vlasniku Davidu Solomonu Sasunu, istaknutom i strastvenom kolekcionaru judejskih i hebrejskih rukopisa.
Datira iz kasnog 9. ili ranog 10. vijeka, Sasunov kodeks sadrži sve 24 knjige Starog zavjeta i nedostaje mu samo 12 listova, a stariji je više od jednog vijeka od najranije kompletne kopije Starog zavjeta – Lenjingradskog kodeksa.
Sasunov kodeks mogao bi da postane najvredniji istorijski dokument koji je ikada prodat na aukciji. Inače, aukcija je zakazana u „Sotbiju“ u Njujorku za 16. maj 2023. godine. Procjena je da vrijedi između 30 i 50 miliona dolara.
„Stari zavjet je sveti, temeljni tekst za narode širom svijeta. Hrišćani i muslimani poštuju tekstove jer uče da su Tora i psalmi božansko otkrivene knjige. Stari zavjet je vjerovatno najuticajnija knjiga u ljudskoj istoriji i temelj zapadne civilizacije“, rekao je Šeron Liberman Minc, viši stručnjak za judaiku u „Sotbijevom“ odjeljenju za knjige i rukopise.
Vredniji i od primjerka Ustava SAD
Prije više od 1.000 godina, poslije sedam vjekova „tišine“, izrada hebrejskih rukopisa doživjela je novi procvat. Posljednji od Svitaka sa Mrtvog mora, najvažnijeg od drevnih judejskih rukopisa, datira iz 1. vijeka nove ere, a tek stotinama godina kasnije, početkom ranog srednjeg vijeka, učenjaci poznati kao Mazoreti počeli su da stvaraju standardizovani tekst Starog zavjeta.
Jedan od najpoznatijih primjeraka koji je ovaj projekat iznjedrio je Kodeks iz Alepa, sastavljen oko 930. godine. Kasnije ga je kompletirao mazoretskim bilješkama Aron ben Mozes ben Ašer, eminentni učenjak koji je ispravio Kodeks da bi se slagao sa tradicionalnim načinom kako su riječi bile zapisivane i treba da budu izgovarane i akcentovane.
Kodeks iz Alepa je kasnije služio kao primer za pisare da provjere da li su pravilno kopirali Bibliju. Do danas, nažalost, manje od 300 od ukupno 487 je preživjelo.
Sasunov kodeks će prije prodaje u Njujorku biti dostupan za javnost, prvi put posle 40 godina, u „Sotbiju“ u Londonu, a zatim će biti izložen u Tel Avivu, Dalasu, Los Anđelesu.
U novembru 2021. godine aukcijska kuća „Sotbi“ prodala je jedan od prvih primjeraka američkog ustava za 43 miliona dolara, što je rekordna cijena za istorijski rukopis.
Izvor: RTS
