Autor 
Siva ekonomija u Crnoj Gori ove godine u formalnom sektoru iznosi 20,6 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), što predstavlja smanjenje od 3,9 procentnih poena u odnosu na 2014. godinu, pokazalo je istraživanje agencije IPSOS.
Istraživanje, koje je iniciralo Ministarstvo finansija, potkrijepilo je tvrdnje da je udio sive ekonomije i dalje na veoma visokom nivou, značajnom višem u odnosu na evropske zemlje. Istraživanje je pokazalo i da se u regulisanju oporezivanja rizičnih oblasti i širenju poreskog obuhvata nalazi ozbiljan poreski potencijal, odnosno da bi propušteni prihodi po tom osnovu bili dovoljni da se izbjegne neophodno zaduživanje za tekuću godinu.
Rezultati istraživanja, koje je inicirano u cilju utvrđivanja obima i strukture sive ekonomije, pokazali su da je obim sive ekonomije u Crnoj Gori približan nivou u Poljskoj i Letoniji, viši je nego u Litvaniji i Estoniji, a niži nego u Rusiji, Ukrajini, Kirgistanu, Moldaviji, Kosovu i Rumuniji.
Iz Ministarstva su napomenuli da procjene obuhvataju samo dio sive ekonomije koji se odnosi na formalni sektor, budući da su anketirana samo registrovana preduzeća i preduzetnici.
Dodatni oprez, iako je riječ o nešto nižoj stopi u odnosu na 2014. godinu, zahtijeva uključenost crnogorskih preduzeća u aktivnosti sive ekonomije, koji prema sopstvenom priznanju menadžera, pokazuje da se gotovo svaki deseti privredni subjekat u Crnoj Gori bavi aktivnostima sive ekonomije – navodi se u saopštenju.
Iz Ministarstva su dodali da je nešto niža sklonost ka aktivnostima sive ekonomije posljednjih nekoliko godina uzrokovana poboljšanjem poslovnog ambijenta i smanjenjem nelojalne konkurencije neformalnog sektora.
Relativno dobre ocjene bilježi uspješnost različitih inspekcija – inspekcije rada, Uprave prihoda i carina, kao i tržišne inspekcije, u segmentu detektovanja zaposlenih bez ugovora o radu i drugih oblika neformalnog zapošljavanja i sive ekonomije.
Značajno smanjenje utvrđeno je i u dijelu neformalnog zapošljavanju na tržištu rada u odnosu na 2014. godinu, pa je tako udio zaposlenih koji su radili bez plaćenih poreza i doprinosa, sa 22,3 odsto snižen na 15,7 odsto. Ipak, ne ohrabruje podatak da je udio zaposlenih koji primaju dio zarade u gotovini bez plaćanja poreza i doprinosa ostao na istom nivou – navodi se u saopštenju.
Iz Ministarstva su kazali da, u cilju svođenja stope sive ekonomije na najmanju moguću mjeru, kontinuirano razmatraju moguće mehanizme kojima bi se, na adekvatan način, ciljano djelovalo na krucijalne tačke.
Oni su naveli da je cilj istraživanja, koje je realizovala agencija IPSOS, bio da se uporedi stopa sive ekonomije u Crnoj Gori sa zemljama EU i kandidatima za članstvo u EU, u procentu od BDP-a, utvrde njeni pojavni oblici po djelatnostima i regionima i procijeni uticaj na konkurentnost.
Predmet istraživanja bilo je i utvrđivanje udjela preduzeća koja se bave sivom ekonomijom, kao i identifikovanje njenih glavnih uzročnika, s posebnim akcentom na neformalne aktivnosti i razloge zbog kojih se preduzeća opredjeljuju za takvo djelovanje.
