Kultura

U četvrtak prezentacija knjige Františeka Šisteka “Jevreji u Crnoj Gori – Od antike do Holokausta”

Ambasada Republike Češke u Crnoj Gori, u saradnji sa Fakultetom za crnogorski jezik i književnost Cetinje (FCJK), 20. aprila (četvrtak) organizuje prezentaciju knjige Františeka Šisteka “Jevreji u Crnoj Gori – Od antike do Holokausta”. Prezentacija je na programu u 10 časova, u okviru Dana češke kulture, a tim povodom govoriće autor knjige, te ambasadorka Republike
U četvrtak prezentacija knjige Františeka Šisteka “Jevreji u Crnoj Gori – Od antike do Holokausta”

Ambasada Republike Češke u Crnoj Gori, u saradnji sa Fakultetom za crnogorski jezik i književnost Cetinje (FCJK), 20. aprila (četvrtak) organizuje prezentaciju knjige Františeka Šisteka “Jevreji u Crnoj Gori – Od antike do Holokausta”.

Prezentacija je na programu u 10 časova, u okviru Dana češke kulture, a tim povodom govoriće autor knjige, te ambasadorka Republike Češke u Crnoj Gori, NJ.E. Janina Hřebíčková.

Knjiga daje pregled dosad uglavnom skrivene i nepoznate istorije Jevreja u Crnoj Gori. Istraživanje najprije obuhvata arheološke i istorijske izvore koji dokumentuju najranije tragove prisustva Jevreja na području Crne Gore u antici i srednjem vijeku. Autor zatim posebnu pažnju posvećuje zagonetnoj ličnosti Sabbatai Zevija, najpoznatijeg ‘lažnog mesije’ moderne jevrejske istorije, koji je posljednje godine života proveo u izgnanstvu u Ulcinju, đe je i pokopan 1676. godine. Sljedeća poglavlja odnose se na prisutnost (kao i odsutnost) Jevreja u nezavisnoj Crnogorskoj monarhiji prije 1918, Jevrejima na osmanskoj teritoriji Novopazarskog sandžaka i na malu, ali rastuću jevrejsku zajednicu Boke Kotorske i Crnogorskoga primorja pod Habsburškom monarhijom – navodi u saopštenju FCJK.

Nakon rasprave o jevrejskoj demografiji, vjerskoj organizaciji i sudbinama značajnih ličnosti jevrejskog porijekla koje su živjele u Crnoj Gori pod kraljevskom Jugoslavijom u međuratnom razdoblju, knjiga donosi detaljnu analizu sudbine domaćih Jevreja i jevrejskih izbjeglica iz drugih djelova Jugoslavije. Tokom Drugog svjetskog rata, nakon početne italijanske fašističke okupacije (1941–1943), Crnu Goru je okupirala nacistička Njemačka (1943–1944) koja je brzo proširila svoje antisemitske mjere i genocidne planove na ovaj dio Evrope. Preko stotinu Jevreja koji su se skrivali na teritoriji Crne Gore zarobljeno je i kasnije stradalo u nacističkim koncentracionim logorima kao žrtve holokausta, ali je još nekoliko stotina Jevreja preživjelo rat u Crnoj Gori zahvaljujući pomoći lokalnog stanovništva i jugoslovenskim partizanskim snagama među kojima su bili i mnogi jevrejski boric – dodaje se u saopštenju.

Recenzenti knjige su: prof. dr sc. Ivo Goldstein (Sveučilište u Zagrebu), dr sc. Elijas Tauber (Univerzitet u Sarajevu), a izdavač je Fakultet za crnogorski jezik i književnost.

Dan kasnije, na istom mjestu biće prikazani filmovi “Havel”, sa početkom u 10 časova, te “Jan Palach” – u podne.

Film Havel govori o Václavu Havelu, o ljudskom biću od krvi i mesa, o disidentu iz vremena kada je u komunističkom zatočeništvu pisao pozorišne komade i beletristiku i dok nije bio poznat kao dramaturg, političar niti kao predśednik, o čovjeku koji je, sa mladim ljudima na ulicama Praga, počeo ispisivati novu istoriju demokratije tadašnje Čehoslovačke, sve do momenta kada je postao prvi demokratski izabrani predśednik. Film govori o jednoj od najistaknutijih ličnosti češke istorije. Ne očekujte portret državnika, već portret umjetnika koji će državnik tek postati.

Radnja filma Havel odvija se između 1968. i 1989. godine i prikazuje transformaciju glavnog lika od uspješnog dramskog pisca, aktiviste za ljudska prava pa sve do vođe Plišane revolucije i globalne ikone. Film Havel nudi prije svega uzbudljivu i malo poznatu priču, kakvih nema mnogo na svijetu.

Drama / Životopisni žanr, Češka, 2020, 105 min. Režija: Slávek Horák. Scenario: Slávek Horák, Rudolf Suchánek. Kamera: Jan Šťastný. Uloge: Viktor Dvořák, Aňa Geislerová, Martin Hofmann, Stanislav Majer…

Dva sata kasnije biće prikazan film Jan Palach, u kojem je prikazano posljednjih nekoliko mjeseci života Jana Palaha i to na osnovu dostupnih činjenica i izvora, a istovremeno pokušava da objasni šta se tome mladiću motalo po glavi. O svojoj odluci, Jan Palach nije govorio ni sa kim, pa ni sa sebi bliskima. Nije ni odavao naznake da je sposoban za nešto takvo. U filmu je prikazana njegova veza sa đevojkom Helenkom, buran studentski život 1968. godine, suživot sa majkom u rodnoj kući, kako doživljava studentske brigade u Kazahstanu i Francuskoj, ide u školu, sve posmatra i samo ćuti. Baš kao što su se javni život, karakter ulica i izrazi ljudi promijenili od jeseni ’68. godine, tako se nešto dešava i sa Janom. Kako to da njegova đevojka, majka, drugovi iz razreda nijesu ništa primijetili? Jan je tog jutra uzeo užinu, koju mu je majka pripremila, našalio se sa cimerom u spavaonici i istuširao se prije polaska u grad. Kamera kroz cijeli film prati Janovo lice i pokušava da uhvati te trenutkeodluke…

Drama / Životopisni žanr Češka, 2018, 124 min. Režija: Robert Sedláček. Scenario: Eva Kantůrková. Kamera: Jan Šuster. Uloge: Viktor Zavadil, Zuzana Bydžovská, Denisa Barešová, Kristína Kanátová, Jan Vondráček, Michal Balcar, Karel Jirák, Gérard Robert Gratadour.

Za obje projekcije obezbijeđen je titl, a ulaz će biti slobodan.