Građanski i ekološki aktivista Aleksandar Dragićević objavio je jutros na društvenoj mreži Fejsbuk da su se ilegalno izgrađene plutajuće vikendice odvezale i slobodno plove Skadarskim jezerom.

“Iz NP Skadarsko jezero nadležnima su više puta prijavljivali ilegalnu gradnju, mještani su upozoravali ali reakcija nadležnih institucija u vidu rušenja i uklanjanja objekata je izostala. Nema dana da se ne iznenadim, a mislio sam ništa me više iznenaditi ne može. Kuće plove jezerom”, napisao je Dragićević.

Globalni indeks mira objavio je svoju listu najmirnijih zemalja svijeta za 2024. godinu, a Crna Gora se nalazi na 35. mjestu. Prema Globalnom indeksu mira, tu je sa rezultatom 1.746.

Rangiranje je zasnovano na 23 različita faktora, uključujući političku nestabilnost, terorističke aktivnosti, smrt u sukobima i vojne akcije.

Šesnaestu godinu zaredom Island zauzima prvo mjesto, sa rezultatom od 1.112 prema Globalnom indeksu mira.

Irska je na drugom mejstu zahvaljujući niskom broju raseljenika, dok je Austrija na trećem, zahvaljujući vrlo malom broju nasilnih demonstracija.

Na devetom mjestu liste nalazi se Slovenija.

U stvari, Evropa ima sedam od 10 najmirnjih mesta, pri čemu su Novi Zeland, Singapur i Malezija jedine van kontinenta.

Zanimljivo je da se Hrvatska nalazi na 15. mjestu, a Sjeverna Makedonija na 38. mjestu. 

Policijska uprava izvještava: “Nikola Lekić se stalno viđa u društvu radničke klase i eksponiranih komunista. Cijelom građanstvu je zbog svojih veza koje na Cetinju održava poznat kao komunistički nastrojena osoba. Lekić se za sve svoje slobodno vankancelarijsko vrijeme viđa u društvu sa Kostom Ćufkom, obućarskim majstorom, koji je poznat kao vođa komunista. Još do danas, Nikola Lekić, kao državni činovnik, nije primijećen da za vrijeme državnih praznika posjećuje crkvu i druge nacionalne svečanosti, nego tih dana, sa komunistički eksponiranim elementima, sjedi pred kafanom ili u radnji Ćufke Kosta”.

Sto petnaest je godina od rođenja revolucionara i predvodnika komunističkog pokreta u Crnoj Gori Nikole Lekića – Goranina (Cetinje, 25. decembar 1909 – Pljevlja, 1. decembar 1941). “Neće biti novo ako kažem da je istorija bila često nepravedna prema Nikoli Lekiću. Bolje rečeno, mi komunisti bili smo nepravedni, čak i surovi prema njemu“, zapisao je jednom prilikom Svetozar Vukmanović Tempo i dodao da je bio izvanredno jaka ličnost, veliki revolucionar, s kakvim se do tada nije srijetao. I Vlado Dapčević je govorio da je zahvaljujući njegovoj aktivnosti, organizatorskoj sposobnosti i smjelosti napravljena najmoćnija partijska organizacija u Jugoslaviji. „Mi smo snabdijevali kadrovima cijelu Jugoslaviju – od Zagreba do Skoplja. Ti kadrovi su stvoreni pod rukovodstvom Nikole Lekića. Ja sam njega izvanredno cijenio kao komunistu. I ne samo ja, nego svi ljudi koji su ga poznavali. Bio je to izuzetan čovjek. U svemu. Mi smo Crnogorci plahoviti, a on je bio miran, promišljen, dobro je vagao stvari dok ne ocijeni. Bio je miljenik naroda, ne samo komunista…“

Nikola Lekić je rano ostao bez oca koji je poginuo januara 1916. godine u Danilovgradu, kao major Crnogorske vojske i načelnik štaba Hercegovačkog odreda. Na Cetinju je završio osnovnu školu i nižu gimnaziju. Na Sušaku je počeo da uči trgovačku akademiju, ali je nedugo zatim prešao u Novi Sad, gdje je maturirao. Od rođenja je bio veoma slabog vida. Zbog kratkovidosti oslobođen je vojnog roka, pa je 1929. godine pokušao da studije nastavi u Francuskoj, ali se veoma brzo vratio i upisao, a kasnije i završio Ekonomsko-komercijalnu visoku školu. Nakon toga, počeo je da radi u Državnoj hipotekarnoj banci u Novom Sadu, da bi ubrzo prešao da radi u istoj banci na Cetinju. Dobio je otkaz kao komunista i “opasan za okolinu” na intervenciju bana Zetske banovine Muja Sočice. Od tada se profesionalno posvetio revolucionarnom radu.

Član Komunističke partije Jugoslavije postao je 1932. godine. Sa 24 godine postao je sekretar cetinjske skojevske organizacije, sekretar Mjesnog komiteta cetinjske partijske organizacije, da bi 1934. bio izabran za političkog sekretara Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru i Boku. Njegovim dolaskom na čelnu poziciju u crnogorskoj partijskoj organizaciji ponovo se pokreću akcije komunista i dolazi do omasovljavanja revolucionarnog pokreta. Obnovio je rad sindikata, pojačao rad Partije na selu, oživio rad Crvene pomoći i SKOJ-a i poveo niz akcija koje su popularisale KPJ.

Pokrenuo je ilegalni partijski list “Udar”, čiji je bio urednik. Štampano je 6 brojeva tokom 1935. godine. List su pored Lekića uređivali Kosto Ćufka i Boško Radanović, a tekstove su pisali i Risto Lekić, Savo Brković, Boco Lazović, Sava Kovačević, Veljko Zeković, Boško Strugar, Božo Ljumović i drugi.

“Crnogorsku omladinu muče, prebijaju, ubijaju i šalju na robiju. Radnik u Crnoj Gori ostao je bez posla, a ako radi, radi i kuluči pod najgorim uslovima. Zanatlija i mali trgovac je propao, činovnik je potčinjen, iskorišćen i služi državu za bijednu platu, a od njega se traži da bude špijun. Kaže se da je Crna Gora dobila reparacije, a te reparacije pokrala je beogradska gospoda. Od 280 miliona zlatnih maraka Crnoj Gori su bacili svega pet miliona. (…) To je politika kundaka, nasilja, pljačke i ubijanja crnogorskog naroda i ostalih nacionalno i klasno potlačenih naroda u zemljama Jugoslavije. (…) Crnogorski radni narod i njegova omladina pokazali su svojim dosadašnjim otporom, demonstracijama po svim većim mjestima Crne Gore, sukobima sa žandarmima i egzekutorima, svojim časnim poštenjem, da su spremni i sposobni za borbu protiv fašističkog nasilja beogradske gospode, pljačkaša i nasilnika…” (List Udar, broj 2, „Za masovni narodni front slobode“)

Poslije velike policijske provale u partijsku organizaciju u Crnoj Gori, polovinom 1936. godine, otišao je u ilegalu. Pokušao je brodom “La Corse”, sa još 300 članova Partije, da ode u Španiju, kako bi se borio u redovima španske republikanske armije. Prilikom policijske racije uspio je da se probije iz obruča i zajedno sa Ristom Lekićem pobjegne u Albaniju. Odlaskom u Albaniju završen je četvorogodišnji period plodnog revolucionarnog rada Nikole Lekića – od marta 1933, kada se vratio sa studija u Zagrebu, do marta 1937, kada je pokušao da ode u borbu za špansku republiku.

Po povratku u zemlju, krajem iste godine, po partijskom zadatku se legalizovao, zbog čega je bio uhapšen i osuđen zbog komunističke delatnosti na dvije godine zatvora. Nakon izlaska iz Lepoglave, septembra 1939, postavljen je za sekretara Sreskog komiteta KPJ za Cetinje. Zatekao je razdor, frakcionaške borbe i nezdrave odnose unutar pokreta. Došao je u sukob sa Pokrajinskim komitetom sa čijim pojedinim odlukama se nije slagao. Zbog toga je krajem 1940. smijenjen i nedugo nakon toga isklučen iz Partije. Početna neslaganja po određenim pitanjima u vođenju praktične politike, prerasla su u oštar sukob sa ozbiljnim političkim posljedicama.

Uoči 13. jula 1941. godine izašao je iz grada pridruživši se gerilskom odredu u Konaku, koji je blokirao grad sa južne strane. U odredu je Lekić bio običan borac, ili kako je sam govorio „vanpartijski boljševik“.

„Nikolina vjera u ostvarivanju komunističkih ideja nije se, kao što je to tada često bilo, zasnivala na snazi i revolucionarnoj snazi i misiji Sovjetskog saveza i Kominterne, već je on vjerovao u komunizam kao društvenu epohu, koja se ostvaruje i koja će se ostvarivati snagom svoje istorijske neminovnosti i revolucionarnog preobražaja i progresa. U danima kada su fašističke armije nadirale prema Moskvi i Lenjingradu, negdje na Meterizima kod Cetinja, rekao je svojim drugovima: Komunizam će pobijediti. Fašizam neće dobiti ovaj rat“, zapisao je Milorad Marković, autor knjige „Nikola R. Lekić Goranin“.

Odlučio je da ide kao borac Lovćenskog bataljona prema Pljevljima i Sandžaku. Nadao se – kako je pisao Svetozar Vukmanović – da će mu se tamo pružiti prilika da svojim radom dokaže da je komunista. A možda je htio da to dokaže svojom smrću. Jer odbio je ponudu druga da se zadrži kod njega u štabu, a priključio se drugovima koji su, isto kao i on, bili isključeni iz Partije i zajedno s njima pošao u prve borbene redove.  Poginuo je, 1. decembra, jurišajući na bunkere i mitraljeska gnjijezda italijanskog garnizona u Pljevljima, zajedno sa još 74 “Lovćenca”. Iako slabog vida, želio je da ide u taj juriš i pokaže odanost Komunističkoj partiji Jugoslavije. Posljednje njegove riječi, pisao je prvoborac Špiro Lagator, bile su: „Naprijed drugovi! Živjela Komunistička partija Jugoslavije! Živjela Crvena armija!“

Tako se završio revolucionarni put Nikole Lekića. Poginuo je herojskom smrću, kao što je herojski i živio. A mi, komunisti – zapisao je Svetozar Vukmanović Tempo – još nijesmo priznali ono što je on učinio za Partiju. Ostali smo mu dužni.

Priredio Ivan Mijanović

Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija (MPNI) saopštilo je danas da je obezbijedilo sredstva za isplatu stipendija i studentskih kredita za novembar i decembar školske 2024/2025. godine u iznosu 997.318 eura.

Za isplatu studentskih kredita za novembar i decembar studijske 2024/2025. godine obezbijeđena su sredstva u iznosu 724,31 eura. Rata studentskog kredita kreće se od 150 do 215 eura u zavisnosti od godine studija i uspjeha iz prethodne godine studija. Ovom isplatom su obuhvaćeni studenti dobitnici studentskog kredita koji od ranije imaju potpisane ugovore sa Ministarstvom prosvjete, nauke i inovacija i studenti koji po prvi put primaju studentski kredit, a ugovore sa Ministarstvom su potpisali zaključno sa 23. decembrom 2024. godine – ističe se u saopštenju.

Studenti koji nemaju potpisane ugovore, a dobili su studentski kredit će ukoliko dostave ugovore i prateću dokumentaciju, sljedeće isplate imati u februaru 2025. godine kada će im biti isplaćene četiri mjesečne rate kredita, saopštili su iz MPNI.

Ugovore je moguće potpisati zaključno sa 1. septembrom 2025. godine. Dobitnici stipendije za najbolje studente ne mogu koristiti i studentski kredit – navodi se u saopštenju.

Iz MPNI su kazali da se studentski krediti isplaćuju prema početnom slovu prezimena i to u filijalama Addiko banke (A,B,C,Č,Ć,D,Đ,DŽ, E,F,G,H,I,J,K,L,LJ), NLB banke (M,N,NJ,O,P) i Erste banke (R,S,Š,T,U,V,Z,Ž).

Sredstva su obezbijeđena i za stipendije za najbolje studente za novembar i decembar studijske 2024/2025. godine u iznosu 273.000 eura. Iznos rate stipendije za najbolje studente je 300 eura mjesečno. Stipendije najboljim studentima se isplaćuju u filijalama Crnogorske komercijalne banke – zaključuje se u saopštenju MPNI.

Makadam live band nastupio je večeras na Cetinju u okviru manifestacije “Novogodišnja priča u Prijestonici”.

Makadam je jedna od crnogorskih grupa sa najdužim stažom.

Nizali su se kako stari hitovi tako i pjesme sa novog, prošlogodišnjeg albuma: “Balerina”, “Evo zora”, “Stara maslina” , “Dulja obućar” , “Cvijet iz kamena”, “Da mi je znati”, “Palo je sidro u more”, …

Pored glavnog vokala osnivača i frontmena Mirsada Serhatlića večeras su nastupili: Milica Kaluđerović Kosić, Renata Perazić i Milica Vučinić (vokali), zatim Josip Jozo Kestner (udaraljke) Dario Maršić (bubnjevi), Marko Perić (bas gitara), Stefan Rakočević (gitara), Stefan Galetić (truba), Milutin Barbul (saksofon) i Božidar Bole Martinović (klavijature).

Prošle godine grupa proslavila je 45 godina postojanja koncertom u Podgorici.

Grupa Makadam osnovana je 1978. u Titogradu. Prvu postavku činili su Mirsad Serhatlić, Miodrag Radonjić, Savino Batanov, Zlatko Zakrajšek i Josip Kestner.

S. L.

Na sjeveru Crne Gore u četvrtak, 26. decembra biće oblačno uz slab snijeg na prekide. Sjeverni vjetar umjeren do jak, izuzev po kotlinama na sjeveru i sjeveroistoku. Temperatura vazduha u centralnim predjelima do šest stepeni, saopšteno je iz Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju.

Na jugu promjenljivo oblačno s dužim sunčanim periodima i veoma vjetrovito. Sjeveroistočni vjetar umjeren do jak, na udare olujan.

Jutarnja temperatura vazduha od -5 do 10 stepeni.

Najviša dnevna do 14 stepeni.