Društvo
Nenaučene lekcije agresije na Dubrovnik: Većina mladih ne zna ili odbija da odgovori na pitanje o broju poginulih
Napad je počeo 1. oktobra 1991. Izvele su ga snage tadašnje Jugoslovenske narodne armije (JNA) uz učešće crnogorskih rezervista
Posljedice napada JNA na Dubrovnik, Foto: Printscreen YouTube
“Znam da je bio napad na Dubrovnik i da je Crna Gora učestvovala u njemu. Znam i da se dogodio ’90-tih”, kaže dvadesetogodišnji Marko, student iz Podgorice.
On za Radio Slobodna Evropa (RSE) kaže i da o žrtvama “ne zna ništa”.
Od 55 odsto mladih u Crnoj Gori koji znaju za napad na Dubrovnik, 63 odsto ne zna ili odbija da odgovori na pitanje o broju poginulih u tom napadu, rezultati su istraživanja Centra za građansko obrazovanje (CGO) septembra ove godine.
Danas se navršava trideset tri godine od napada na Dubrovnik, u Hrvatskoj.
Tokom opsade Dubrovnika do maja 1992. poginulo je 116 civila, 194 hrvatska branitelja i 165 pripadnika JNA iz Crne Gore.
Napad je počeo 1. oktobra 1991. Izvele su ga snage tadašnje Jugoslovenske narodne armije (JNA) uz učešće crnogorskih rezervista.
Prognano je 33.000 civila i uništeno više od 2.000 stambenih objekata, uključujući i dubrovački Stari grad koji je pod zaštitom UNESCO-a.
Damir Suljević, koordinator za ljudska prava u CGO-u, kaže da mladi rođeni ’90-tih nijesu imali priliku da steknu objektivna saznanje o tim događanjima.
“Nažalost i dalje postoji veliki broj mladih koji smatraju da je ta vojna akcija bila opravdana”, kaže Suljević.
Šta o napadu na Dubrovnik znaju mladi
Marija, studentkinja književnosti iz Nikšića, kaže da je napad na Dubrovnik došao iz Crne Gore i Srbije, koje su bile u Jugoslaviji.
“Mislim da je poginulo par stotina ljudi. Znam i za izjavu jednog crnogorskog političara (Milo Đukanović) koji je izjavio da je ‘zamrzio šah zbog šahovnice’, simbola na hrvatskoj zastavi”, priča Marija za RSE.
Smatra da je do napada došlo zbog ratne propagande političara u Beogradu i Podgorici.
U vrijeme napada u Crnoj Gori je na vlasti bila Demokratska partija socijalista (DPS). Predsjednik države bio je Momir Bulatović, a premijer Milo Đukanović. Na čelu Srbije bio je Slobodn Milošević.
“Žao mi je što je došlo do razaranja Dubrovnika jer posljedice napada, a prije svega izgubljenih života, utiču na obje države i danas”, zaključuje Marija.
I Vuk, student prava iz Nikšića, zna da je napad na Dubrovnik izvela JNA uz učešće crnogorskih rezervista:
“I znam da je materijalna šteta bila ogromna, ali broj ljudskih žrtava ne znam”.
Za Dijanu, studentkinju Medicinskog fakulteta, napad na Dubrovnik je “dio sukoba između Crne Gore i Hrvatske”.
“Nažalost, još uvijek su prisutne tenzije koje su posljedica tog rata. I danas ljudi, naprimjer iz Nikšića, sa oprezom putuju u djelove Hrvatske”, smatra Dijana.
Stavovi mladih kroz istraživanje CGO
Istraživanje CGO je pokazalo da više od polovine onih koji su čuli za napad, navode da je to bila neopravdana vojna akcija, dok 16 odsto vjeruje da je napad bio opravdan.
Damir Suljević ističe da je dvije trećine mladih navelo da je Crna Gora učestvovala u ratovima ’90-ih na prostoru bivše Jugoslavije, dok skoro jedna petina ispitanih smatra suprotno.
On smatra da je u njihovom slučaju “zakazao” obrazovni sistem.
“Nažalost ne dobijaju objektivna saznanja kroz formalni obrazovni sistem i bez onoga što su ideološke primjese koje dolaze od porodice ili drugih ljudi njihovog okruženja”.
Podsjeća da se ’90-te izučavaju u završnim razredima osnovne i srednje škole, ali u poslednjim sedmicama školske godine kada je pažnja učenika manje usmjerena na gradivo.
“Ove teme moraju se kontinuirano izučavati i ne samo kroz predmet istorije. Građansko obrazovanje je bilo predmet kroz koji su se ove teme obrađivale na objektivan način “.
U Crnoj Gori niko nije procesuiran
Procjene su da je oko 7.000 rezervista iz Crne Gore učestvovalo u napadu na Dubrovnik.
Za ratne zločine počinjene tokom opsade Dubrovnika pred Međunarodnim sudom za bivšu Jugoslaviju u Hagu osuđen je general Pavle Strugar na osam godina zatvora, zbog uloge u granatiranju grada.
Viceadmiral Miodrag Jokić osuđen je na sedam godina dok je admiral Milan Zec, oslobođen zbog nedostatka dokaza.
U Crnoj Gori do danas nije pokrenut nijedan krivični postupak zbog ratnih zločina na dubrovačkom području.
Izvinjenje Hrvatskoj za stradanje i gubitke koje su prouzrokovali crnogorski vojnici, posebno na području Dubrovnika, uputio je Milo Đukanović 2000. godine sa funkcije premijera Crne Gore.
Ministar ne zna broj žrtava napada na Dubrovnik
Ministar ljudskih i manjiskih prava Fatmir Đeka rekao je za RSE da ne zna koliko je bilo žrtava tokom napada na Dubrovnik, sa obje strane.
“Normalno je da puno stvari ni ja nijesam znao. Neke stvari ni ja nijesam imao priliku da gledam ovako detaljno, pa ni broj žrtava”.
“Zbog toga je to razlog više da naučimo ne samo djecu, nego ukupno društvo za dešavanja u Dubrovniku i za ostale zločine”, rekao je Đeka.
On je na temu opsade Dubrovnika, govorio na otvaranju izložbe Inicijative mladih za ljudska prava.
Đeka je rekao da je bio tinejdžer tokom napada na Dubrovnik i da se sjeća tih dešavanja.
“I ja sam jedan od tih koji o tome uči svoju djecu. I ne samo za Dubrovnik nego i za ono što se desilo u Bosni i na Kosovu, da se više ne dešavaju ovakve stvari i da kroz kulturu sjećanja, afirmativno radimo za našu djecu, da budemo društvo tolerancije”.
IZVOR: Radio Slobodna Evropa
Servisi
Centar grada bez vode od 11 časova
Razlog obustave predstavlja hitna intervencija na vodovodnoj mreži u Njegoševoj ulici – saopštili su iz „Vodovoda”.
Iz JP „Vodovod i kanalizacija” Cetinje obavještavaju potrošače u centru Cetinja da će danas (ponedjeljak, 14. oktobra), biti bez vode do otklanjanja kvara na vodovodnoj mreži.
Obustaviće se od 11 časova snabdijevanje vodom korisnicima u Istorijskom jezgru grada od 11 časova do završetka radova. Razlog obustave predstavlja hitna intervencija na vodovodnoj mreži u Njegoševoj ulici – saopštili su iz „Vodovoda”.
Servisi
Sjutra pretežno sunčano
…
Vrijeme sjutra pretežno sunčano, povremeno uz slabu do umjerenu oblačnost, najavili su iz Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju.
Na sjeveru, po kotlinama i duž riječnih tokova, mjestimično jutarnja magla .
Vjetar slab do umjeren, promjenljivog smjera.
Jutarnja temperatura vazduha od 4 do 15, najviša dnevna od 16 do 26 stepeni.
Društvo
Brojne nedoumice u vezi sa zabranom upotrebe plastičnih kesa
Privredna komora Crne Gore
Crnogorski privrednici imaju brojne nedoumice u vezi sa sprovođenjem odredbi Zakona o upravljanju otpadom koje se odnose na zabranu upotrebe plastičnih kesa, saopšteno je na okruglom stolu koji je organizovala Privredna komora Crne Gore (PKCG).
Iz PKCG su kazali da su okrugli sto na temu Zakon o upravljanju otpadom – zabrana upotrebe plastičnih kesa i plastike za jednokratnu upotrebu organizovali u saradnji sa Ministarstvom ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera.
Kako su naveli, skup je organizovan kako bi se pojasnile nove obaveze za privredu koje Zakon predviđa, mogućnosti prilagođavanja tržišta, kao i koji su to konkretni koraci koje kompanije mogu preduzeti u cilju usklađivanja sa zakonskim obavezama koje stupaju na snagu 20. oktobra.
Privrednici smatraju da postoje brojne nedoumice u vezi sa sprovođenjem odredbi Zakona o upravljanju otpadom koje se odnose na zabranu upotrebe kesa debljine između 15 i 50 mikrona, kao i određenih proizvoda od plastike za jednokratnu upotrebu – kaže se u saopštenju.
Načelnik Direkcije za upravljanje otpadom i komunalne usluge Ivan Stanišić kazao je da je Zakon o upravljanju otpadom usvojen u aprilu ove godine, a da je u pripremi od 2018.
Stanišić je podsjetio da je Ministarstvo ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera organizovalo višenedjeljnu kampanju predstavljanja Zakona i podzakonskih aktata, osmišljenu u cilju što detaljnijeg upoznavanja javnosti i svih subjekata na koje se Zakon odnosi sa propisanim normama.
Međutim, kako je naveo, svjesni su da postoje određene nejasnoće u vezi sa implementacijom pojedinih zakonskih odrebi i spremni su da ih razjasne.
Tako je pojašnjeno da su kese debljine od 15 do 50 mikrona zabranjene, dok su kese za pakovanje do 15 mikrona i preko 50 mikrona i dalje dozvoljene, uz napomenu da se za kese deblje od 50 mikrona plaća naknada – kaže se u saopštenju PKCG.
Navodi se da je Vlada 10. oktobra usvojila Uredbu koja predviđa da naknada za kese debljine preko 50 mikrona bude 0,03 centa.
Privrednicima je preporučeno i da od svojih dobavljača zatraže deklaraciju o materijalu od kojeg je pakovanje izrađeno, kako bi bili sigurni da li je zabranjen za upotrebu u skladu sa zakonom.
Jasmina Janković Mišnić iz Ministarstva ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera istakla je da je cilj kojem se teži primjenom tih zakonskih odredbi smanjenje, a zatim postupno i potpuno eliminisanje plastike za te potrebe i prelazak na održive alternative.
Privrednici su posebno istakli da bi usklađivanje sa evropskom praksom, koja podrazumijeva i zabranu uvoza, značajno pojednostavilo sprovođenje zakona i otklonilo mnoge nedoumice – kaže se u saopštenju.
Takođe su, kako se navodi, skrenuli pažnju i da bi taj zakonski akt trebalo uskladiti sa Zakonom o akcizama I jasno definisati da kese debljine od 50 mikrona budu klasifikovane kao kese za višekratnu upotrebu.
Tokom trajanja okruglog stola privrednici su dobili odgovore na pitanja i nedoumice koje se tiču primjene Zakona, kao i obaveza koje imaju u tom dijelu – dodaje se u saopštenju.
Izvor: MINA
Sport
Drugi poraz Lovćena
Prva košarkaška liga – 2. kolo
Košarkaši Lovćena izgubili su od Podgorice na Cetinju, rezultatom 89:46, u drugom kolu domaćeg šampionata.
Daleko skuplja ekipa Podgorice opravdala je ulogu favorita, a sve je riješila već u prvom poluvremenu kada je stekla 20 poena viška.
Lovćen je imao problema u napadu, nije postigao koš 11 minuta, pa je bilo jasno da nema čemu da se nada u duelu protiv učesnika Druge ABA lige.
Jedini dvocifreni u redovima cetinjskog tima bio je Nikola Ratknić sa 11 poena.
Kod gostujuće ekipe 12 poena Entonija Smita, 11 Balše Živanovića i deset Nikole Žižića.
Sport
Ubjedljiva pobjeda rukometašica Starsa
Još jedna sjajna partija cetinjskih rukometašica
U trećem kolu Druge crnogorske lige, rukometašice Starsa upisale su ubjedljivu pobjedu na gostovanju Beranama – 37:14.
To je za cetinjanke drugi trijumf, nakon startnog protiv Podgorice (27:21).
Ekipa Starsa od starta je bila dominantna u Beranam, a već nakon 15 minuta imala je deset golova prednosti (15:5).
I pored visoke prednosti Cetinjanke su nastavile da igraju u sjajnom ritmu, pa su do kraja pobjedu učinile značajno ubjedljivijom.
Anja Božović je blsitala sa 12 pogodaka, dok je pet dododala Sara Kaluđerović. Po tri puta u listu strijelaca upisale su se Asja Jovanović, Iva Božović i Sara Pejović. Po dva gola postigle su Valentina Perović, Ana Božović, Nađa Jovanović, Tina Jovanović i Božena Leković, dok jedan pogodak postigla Jovana Kaluđerović.
Zapaženu partiju pružila je i golmanka Andrea Đuričković koja je sakupila 18 odbrana (četiri sedmerca).
Naredni izazov rukometašice Starsa imaće 17. oktobra kada će u odloženom meču 2. kola dočekati Feniks (17h).
Hronika
Zadržavanje dvojici osumnjičenih: Jedan tukao sina, drugi suprugu?
…
Osnovno državno tužilaštvo u Podgorici odredilo je zadržavanje do 72 sata G.J., kojeg sumnjiče da je učinio krivično djelo nasilje u porodici ili porodičnoj zajednici.
“Osumnjičeni je sina, I.J., dana 11.10.2024. godine uhvatio u ‘grif’ i zadao mu više udaraca u predjelu glave, nanoseći mu tako laku tjelesnu povredu u vidu otoka u predjelu sljepoočnice”, kazali su iz ODT.
Oni ističu da je zadržavanje do 72 sata određeno i D.S. zbog istog krivičnog djela:
“Jer je osnovano sumnjiv da je dana 10.10.2024. godine u Zeti, u prisustvu maloljetne djece, svojoj supruzi uputio riječi prijetnje: ‘Ubiću te, tvoji će doći da ponesu tvoju škrinju odavde’, gađao je telefonom pa pitao: ‘Hoćeš li još da ti dodam?’, a sjutradan, kad je htjela da napusti kuću, uhvatio je za ramena i gurnuo ka zidu u koji je udarila, a potom odveo djecu.”
IZVOR: Vijesti